Ўсимликлар морфологияси ва


гетероморф  (юнон. гетерос —  ҳар^хил; морфе — шакл)  галланиш



Download 7,77 Mb.
Pdf ko'rish
bet162/206
Sana01.07.2022
Hajmi7,77 Mb.
#728135
1   ...   158   159   160   161   162   163   164   165   ...   206
Bog'liq
Ботаника (Икромов М) 2002

гетероморф 
(юнон. гетерос — 
ҳар^хил; морфе — шакл) 
галланиш 
дейилади.
Ўсимликларнинг уруғлар ёрдамида кўпайиши. 
Уруғлар 
ёрдамида кўпайиш очиқ уруғли ва ёпиқ уруғли ўсимлик- 
ларга хос. Уларда уруғлар янгиланиш, кўпайиш ва тар- 
қалиш органи бўлиб хизмат қилади. Уруғлар кўп миқдор- 
да ҳосил бўлади, тарқалади ва улардан яна ўшандай ўсим- 
ликлар вужудга келади. Бундай ўсимликларда наслларнинг 
галланиши деярли бутунлай ниқобланган. Уруғли ўсим- 
ликлар қуруқликка мослашган бўлиб, гаметаларнинг ҳара- 
катланиши учун сувнинг ҳожати йўқ. Шунинг учун улар­
да чангланиш жараёни юзага келган. Уруғли ўсимликлар- 
нинг гаметофити (айниқса урғочиси) мустақил ҳаёт 
кечиролмайди, улар фақат спорофитнинг ҳисобига яшай­
дилар. Спорофит ўсимликда микро ва мегаспорангийлар, 
уларнинг ичида эса мейоспоралар етилади. Микро ва ме- 
гаспоралар микро ва мегаспорангийлар ичидан ташқарига 
чиқмасдан ўсиб, гаметофитларни ҳосил қилади.
Уруғ, уруғкуртакдан, ёки уругмуртакдан шаклланади. 
Уруғкуртак — шакли ўзгарган мегаспорангий бўлиб’ унинг 
ичида урғочи гаметофит ривожланади; уруғланишдан 
кейин ҳосил бўлган зиготадан янги спорофит ўсимлик- 
нинг муртаги шаклланади. Уруғланишдан кейин яна шу 
уруғмуртак уруғга айланади.
Очиқ уруғли ўсимликларнинг тараққиёт даврлари ва уруғ
ёрдамида кўпайиши. 
Бу жараённи оддий қарағай (Pinus 
silvestris) мисолида кўриш мумкин (122-расм.) Баланд 
бўйли, ёруғсевар, доимо яшил ўсимлик. Улар бир уйли 
ўсимликлардир. Бир ўсимликнинг ўзида эркак ва урғочи 
ғудцалари ҳосил бўлади. Эркак ғуддаларнинг ранги сар- 
ғиш ва йирик бошоқларга бириккан. Ҳар бир кичик ғудца 
ўртасида ўқи бўлиб унга спирал шаклида микроспоро- 
филлар ёпишш гуради. Кўпинча эркак ғуддани микро- 
стробиллар деб ҳам юритилади.
Микроспорофиллар кичкина юпқа барглар кўрини- 
шида бўлиб, ташқи қирғоғи сал юқорига қайрилган. Унинг 
пастки томонида микроспорангийлар жойлашган. Одатда 
ҳар бир микроспорофиллда иккитадан микроспорангий-



Download 7,77 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   158   159   160   161   162   163   164   165   ...   206




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish