Сил ҳАҚидаги таълимотнинг ривожланиш тарихи сил этиологияси

Туберкулез микобактерияси

• МБТларда туберкулезга қарши препаратларга нисбатан чидамлилик (резистентлик) пайдо бўлиши мумкин
• Бир вақтнинг ўзида МБТнинг бир неча АБ препаратларга чидамли бўлиши маълум даражада даволаш самарадорлигини пасайтиради

Бундан ташқари, ўпка силининг клиник аломатлари ва уни даволаш ҳамда
нафас олиш аъзоларининг бир қанча касалликларини ҳам батафсил изоҳлаб берган.
Ибн Сино микроскоп ва микроорганизмлар ҳақида тушунчага эга бўлмаган ҳолда
илк бор харорат билан кечадиган касалликларнинг кўзга кўринмайдиган қўзғатувчилари
бор, деб башорат килган. Сил касаллиги билан асосан ўсмирлар огрийди, касаллик эса
бузилган, ифлосланган ҳаво орқали юкади деб таъкидлайди у. Сил билан оғриган
беморлар олдига ѐш болаларнинг бориши мумкин эмас дейди.
Ибн Сино ўпка силининг сурункали дард эканлигини эътироф этган ҳолда, бу
касалликнинг келиб чиқишида обҳавонинг ўзгариши, кишининг жисмоний ва руҳий
ҳолати муҳим роль ўйнашига ҳам алоҳида аҳамият берган. У шунингдек касалликдан
Ўрта Осиѐ ҳалқларининг энг кўзга кўринган вакили, врач ва олим Абу Али ибн
Синонинг (9801037йиллар) илмий асарлари сил касаллиги тўғрисидаги таълимотнинг
ривожланишига жуда катта ҳисса қўшди. Унинг ўша давр тиббиѐтини тўлик ва мукаммал
ѐритиб берган беш китобдан иборат «Тиб қонунлари» номли асари дунѐдаги кўпгина
халклар тилига таржима қилинган. Бу асарида у менингит (мия пардасининг
яллиғланиши), плеврит (ўпка пардасининг яллиғланиши)нинг асосий клиник белгиларини
ѐритиб берган.