Сигирларнинг сут махсулдорлигига озиқлантиришни таъсири

 

 

 

 

 

 

---

39 

 

24-jadval 

Sog’in sigirlar ratsionidagi turli texnologik uslubda tayyorlangan senajning 

o’zlashtirish samaradorligi. 

Ko’rsatkichlar  

Guruhlar  

I 

II 

III 

Tajriba davomidagi (kun) 

122 

122 

122 

Ishlab chiqarilgan sut (kg) 

55251 

56573 

57314 

Kunlik o’rtacha sog’im miqdori (kg) 

13,5 

13,8 

14,0 

1  kg  sut  ishlab  chiqarishga  sarflangan  oziqa 

(oz/bir) 

0,96 

0,95 

0,93 

 

Jadval ma’lumotlari yumshoq qadoqlangan senaj bilan oziqlangan sigirlar kunlik 

sog’imi  bo’yicha  0,5  kg  ya’ni  (3,7  %),  1-guruhda,  shu  miqdordagi  transheya  senaji 

bilan  oziqlantirilgan  sigirlarga  nisbatan  yuqori  potintsiya  ko’rsatganidan  dalolat  berib 

turibdi. 2-guruhda bu  ko’rsatkich 0,3  kg tashkil etgan.  3 guruhdagi sigirlar, 1 guruhga 

nisbatan,  1  kg  sut  ishlab  chiqarish  uchun  0,33  oziqa  birligi  kam  sarflagan.  Bu 

sigirlarning  ratsionida  yuqori  mahsuldorligi  va  yumshoq  boshoqli  senajli  oziqalar 

tuyimliligidan samarali foydalanganligini bildiradi. Ratsiondagi hashaki oziqalar o’rnini 

silos  bilan  emas,  balki  senaj  tomonidan  to’ldirish  to’yimli  moddalarni  hazmlanishini 

ta’minlaydi.  Bunday  tartib,  sut  ishlab  chiqarish  bilan  bog’liq  bo’lgan  umumiy 

harajatlarga ham o’z ta’sirini o’tkazgan. Oziqa harajatlari: 1 – guruhda 72,31 ming rub, 

2 – guruhda 74,27 ming rub va 3 – guruhda 75,01 ming rub ni tashkil etgan. Shunday 

bo’lsada  1-guruhda  ishlab  chiqarilgan  sutni  sotishdan  foyda  84,57  ming  rub,  2  – 

guruhda  bu  ko’rsatkich  1590  rub  ko’pini  tashkil  etgan.  Eng  ko’p  foyda  3  –  guruhga 

to’g’ri kelgan va 1 – guruhdan 3160 rub ustunlik qilgan. 

Shunday  qilib,  qadoqlangan  senajning  ratsionda  qullanilishi  quruq  moddani  va 

uni  tarkibidagi  alohida  moddalarni  ham  hazmlashini  yaxshilaydi.    Sut  hosil  bo’lish 

jarayonini tezlashtiradi, natijada ko’p sut sog’ib olinishini ta’minlaydi. 

A.S.  Belikova    va  boshqalar  (2003)  o’z  tajribalarida,  oqsilvitamin  –  mineralli 

qo’shimchani  mahsuldor  sigirlar  ratsionida  qo’llanishini,  ratsionda  A  vitamini  yuqori 

---

40 

 

darajada  ta’minlanishini  sigirlarning  sut  mahsuldorligi,  sutning  fizik  –ximyaviy  va 

texnologik  xususiyatlari  xususan  issiqlikga  bardoshligiga  ta’sirini  o’rganganlar.  Bunda 

ular qora-ola zotli sigirlardan 2- ta guruh tuzib, 1- guruhdagi nazorat sigirlar ko’pchilik 

ratsionlarda,  2  –  guruh  (tajriba)  sigirlar  ratsioniga  qo’shimcha  ravishda  “Provimi” 

firmasi  tomonidan  ishlab  chiqarilgan.  BVD  (belkovovitaminny  dobavki)  dan  qo’shib 

berilgan.  Tajriba  guruhidagi  sigirlar,  ratsionida  BVD  qo’shimchasi  hisobiga,  20  %  A 

vitamin bilan me’yordan yuqori ta’minlangan.