Sifatni boshqarish fazasi. Aqsh da sifatni boshqarish tajribasi yaponiyada sifatni boshqarish tajribasi

Sifat muammosini hal qilishga Evropacha yondashuvning farqli xususiyatlari quyidagilardan iborat:

• 
  sifatni baholash va tasdiqlash bilan bog‘liq barcha ishlarni o‘tkazish uchun qonuniy asos;
  
• 
  milliy standartlar, sertifikatlash qoidalari va protseduralari talablarini uyg‘unlashtirish;
  
• 
  milliy tashkilotlarning mahsulot va sifat tizimlarini sertifikatlash, laboratoriyalarni akkreditatsiyadan o‘tkazish, sifat bo‘yicha mutaxassislarni ro‘yxatga olish bo‘yicha ishlarni o‘tkazishga vakolat berilgan mintaqaviy infratuzilmalari va tarmog‘ini yaratish.
  

5. ROSSIYANING SIFATNI BOSHQARISH TAJRIBASI
Rossiyada sifat sohasida fundamental tadqiqotlar olib borildi. Bundan, xususan, GOST 1.0-68 «Davlat standartlashtirish tizimi. Asosiy qoidalar» dalolat beradi, unda standartlashtirish tamoyillarining ta’rifi belgilab berilgan: «Standartlashtirish – barcha manfaatdor tomonlar-ning ishtirokida va ularning foydasiga, xususan, ishlatish (foydalanish) shartlari va xavfsizlik talablariga rioya qilgan holda barcha uchun maqbul tejamga erishish uchun, muayyan sohadagi faoliyatni tartibga solish maqsadida qoidalarni belgilash va qo‘llanish».
1967 yildan boshlab Davlat sifat belgisi joriy etildi, bu belgi sifati «yuqori» deb tan olingan xalq iste’moli va ishlab chiqarish-texnik maqsadlarga mo‘ljal-langan tovarlarga qo‘yilardi. Bunday belgi bevosita tovar yoki uning upakovkasiga, shuningdek tovarga ilova qilinadigan hujjatlar, yorliqlar va etiketkalarga («tovar belgisi»dan qat’i nazar) qo‘yilgan. Davlat sifat belgisidan foydalanish huquqi korxonalarga ushbu korxonalar ishlab chiqarayotgan sanoat mahsulotining sifatini davlat attestatsiyasidan o‘tkazish natijalari asosida vazirlik (idora)lar tomonidan 2-3 yillik muddatga berilardi.
XX asrning 80-yillaridayoq sifatga qo‘yiladigan talablar raqobatbardoshlikni ta’minlashda hal qiluvchi omil bo‘lib qoldi. Xaridorlarning 80% dan ortig‘i jahon bozorida mahsulot sotib olar ekan, endi uning sifatini narxidan ustun qo‘ya boshladilar (va bu muammo antik davrlardan buyon ma’lum edi), Tajriba shuni ko‘rsatadiki: sifatni ta’minlash sarf-xarajatlari jami ishlab chiqarish xarajatlarining kamida 15-25% ni tashkil etishi ob’ektiv zaruriyatdir.
Bir qator Evropa mamlakatlarida shunday qonunlar amal qiladiki, ularga ko‘ra ba’zi bir tovarlar ularning Standartlashtirish bo‘yicha xalqaro tashkilot – ISO xalqaro standartlari talablariga muvofiqligini tasdiqlovchi sifat sertifikatisiz umuman bozorga qo‘yilmaydi, sertifikatlan-magan boshqa tovarlar esa ikki baravar arzon sotilishi kerak bo‘ladi.
Rossiyada sifat sohasidagi tadqiqotlar va ishlanmalar bundan oldingi o‘n yilliklarda ham olib borilgan edi, lekin sifatni boshqarishning eng samarali tizimlari ko‘proq harbiy sanoat kompleksida (HSK) yaratilgan va shu sohada foydalanilar edi.
HSKda sifatni boshqarish sohasida asosiy yutuqlar yangi mahsulotni yaratish bo‘yicha tadqiqotlar va ishlanmalar bosqichidagi sifatni texnologik ta’minlash, nazorat kartalaridan foydalanib sifatni statistik tartibga solish usullari, shu jumladan avtomatlashtirilgan, ixtisoslashgan davlat va tarmoq standartlaridan iborat edi.