Сифатни бошқаришнинг ташкилий иқтисодий асослари

“Сифат, унумдорлик 
ва рақобатбардошлик”
ва 
“Инқироздан чиқиш”
нашрдан чиққан. Бу моно-
графияларда 
“14 қоида”
номи билан танилган Демингнинг фалсафаси ўрин 
олган бўлиб, улар умумий сифат (Total Quality)нинг асосини ташкил қилган. 
АҚШда сифат муаммоси теран англай бошланган. Америка саноатида 
ресурслар, салоҳият, қадр-қиммат ва юқори иш ҳақи тўланадиган юқори поғо-
на раҳбарияти мавжуд. Ишчилар ва бошқарувчилар ўртасидаги янги муноса-
батлар АҚШда янги техник инқилобга замин тайѐрлайди. Чунки мазкур 
муносабатлар янги технология, маҳсулотнинг янги турларини ишлаб чиқишга 
сарфланадиган катта капитал қўйилмалар ҳамда маҳсулот ва ишнинг сифатини 
ошириш асосига қурилган. 
АҚШ 
мутахассислари 
сифатни 
бошқаришга 
катта 
умидлар 
билдиришмоқда, чунки бу, уларнинг фикрича, раҳбарларнинг тафаккурини 
кескин ўзгартириш, корпоратив маданиятни тўлиқ қайта кўриб чиқиш ва 
Америка маҳсулотининг сифатини узлуксиз ошириш йўлларини излашга 
ташкилотнинг барча поғоналарини доимий сафарбар қилиши керак. 
Машҳур Америка мутахассиси А. Фейгенбаумнинг таърифига кўра, 
“сифат-евангелизм эмас, оқилоналаштириш таклифимас ва шиор ҳам 
эмас, у ҳаѐт тарзидир”.
Янги тенденцияларга АҚШнинг ўрта поғонадаги раҳбарлари кўпроқ 
қаршилик кўрсатяптилар. Уларнинг кўпчилиги учун сифат ѐндашувига асос-
ланган бошқарув сиѐсати уларнинг нуфузи ва ҳатто лавозимига хавф туғди-
ради. Ишлаб чиқариш ишчилари эса ўз ишларининг сифати учун масъулиятни 
қабул қилишга тайѐр.
Буюртмачи (истеъмолчи)ларнинг талабларини қондириш сифат соҳасидаги 
инқилобнинг негизи ҳисобланади. Конвейердаги ҳар бир ишчи ўзи-дан олдинги 
ишчи маҳсулотларининг истеъмолчиси ҳисобланади. Шунинг учун, ҳар бир 
ишчининг вазифаси навбатдаги ишчини қониқтиришдан иборат.
Миллий маҳсулот сифатини ошириш масалаларига қонун чиқарувчи ва 
ижро этувчи ҳокимият томонидан эътибор давлатнинг иқтисодий ривожла-
нишидаги янги йўналишга айланди. Сифатни ошириш учун умуммиллий 
компаниянинг асосий вазифаларидан бири -