Sifatlarda modal shakllar

2. Belgining kamlik shakli asosan rang bildiruvchi sifatlardamavjud bo'lib, bunda belgining odatdagidan kamligi ifodalanadi.Belginng kamligi morfologik usul bilan hosil bo'ladi.

Belgining kamligi rang bildiruvchi sifatlarga -sh, -ish, -mtir, -imtr, g'imtir qo'shimchalarini qo'shish bilan hosil bo'ladi: ko'kish, ko'kimtir, sarg'imtir, qizg'imtir.

3. 
   
   Belgining noaniqlik shakli sifatlarning juftlashishi asosidavujudga keladi. Ayrim tovush o'zgarishi asosida juftlashgan sifatlar noaniq belgini hosil qiladi: g'adir -budir, chala-chula.
   
4. 
   
   Belgining ko'pligi sifatlarni takrorlash orqali ham hosilbo'ladi: uzun-uzun, katta-katta, og'ir - og'ir.
   

Sifatlarda -gina (-kina- qina) qo'shimchasini qo'shish orqali ham sifatlarning modal shakli hosil bo'ladi: yaxshigina uy, o'g'rigina bola ("Mening o'g'rigina bolam" G'.G'.) Guzardagi samovarda g'aribgina bo'lib o'tirgan ekan.(S.A.)

Sifatlarning otlashishi. Sifatlarning gapda ot bajaradigan vazifani bajarib, otning so'rog'ini olib kelishi sifatlarning otlashishi deyiladi. Otlashgan sifatlar o'zining asl mohiyatini, yani predmet belgisini ifodalash xususiyatini yo'qotadi.

Otlashgan sifatlar gapda ega: Yaxshi yeydi oshini, yomon yeydi boshini. (Maqol.); qaratqicllli aniqlovchi: kechalari uxlamay, shu yolg'izimning umrini uzun qil, deb yig'lab chiqadi. (S.A.); to'ldiruvchi: yaxshini yaxshi deydilar. (Maqol.) vazifalarida keladi.

Sifatlar tuzilishiga ko'ra sodda: yaxshi, keng, chiroyli, bilimli, zukko; qo'shma: rahmdil, shifobaxsh, oqko'ngil, sofdil, shirinso'z, ochsariq; juft: katta-kichik, oq-qora, uzoq-yaqin, bo'ladi.

Takrorlash uchun savol va topshiriqlar

1. Sifatlar belgi sifatida nimalarni bildiradi?

   
   

2. Sifatning o'ziga xos morfologik belgilari nimalardan iborat?

   
   

3. Sifatning ma'no jihatidan qanday turlari mavjud?

   
   

4. Sifatlar gapda qanday vazifalarni bajaradi?

   
   

5. Sifat darajalari nima? Sifatlarda qanday darajalar bor?

   
   

6. Sifatlar qanday usullar bilan yasaladi?

   
   

7. Sifatning qanday modal shakllari bor?