Щзбекистон Республикаси Олий ва Щрта махсус талим вазирлиги

Torli sozlar guruhi.
Torli sozlar guruhi simfonik orkestrning eng katta guruhidir. Zamonaviy orkestrlarda ijrochilar soni yuzdan ortiq. Shulardan 50-60 ijrochi torli-sozlar guruhini tashkil qiladi. Nima uchun? Birinchidan, torli sozlar guruhi orkestrning fundamenti, asosi hisoblanadi.Torli sozlar ovozidagi iliqlik, yumshoqlik, ravonlik va teranlik xususiyatlari bu guruhning boshqa guruhlardan ustunligini belgilaydi.

Ikkinchidan, boshqa guruhlar cholg’u sozlarining yangroq va kuchli ovozlari bosib ketmasligi uchun orkestrdagi torli sozlar soni ko’proq bo’lishi kerak.

Torli sozlar guruhiga skripka, alt, violonchel va kontrabas sozlari kiradi. Skripka guruhdagi asosiy soz hisoblanadi. Bu soz nihoyatda go’zal va ifodali ovoz tembriga ega.Orkestrda skripkalar ikki guruhga bo’lingan. Kompozitorlar birinchi va ikkinchi skripkalar partiyasini alohida yozadilar.

Alt sozining tuzilishi xuddi skripkanikiday, lekin alt skripkadan bir muncha katta. Shuning uchun uning tovush diapazoni pastrok, ovozi esa qalinroq.

Violonchel sozining tembri nihoyatda yumshoq va yoqimli. Lirik obrazlarni ham, qahramonlik obrazlarni ham ifodalab berishda violonchel keng qo’llaniladi.

Kontrabas sozining ovozi past, vahimali. Bu soz butun guruhning asosi hisoblanadi. Yakka holda juda kam chaladi. Lekin ba’zida kompozitorlar fojiali, vahimali obrazlarni tasvirlash uchun kontrabas ijrosidan foydalanadilar.