Щзбекистон республикаси олий ва щрта махсус таълим вазирлиги

11 - Маъруза


Мавзу: Аралаштириш


Режа:

1. 
   Suyuqlikni aralashtirish usullari.
   
2. 
   Aralashtirish jarayoni.
   
3. 
   Aralashtirgichlar konstruksiyasi.
   

Таянч сўзлар ва иборалар: аралаштириш, механик, пневматик, аралаштиргич, парракли, пропеллерли, турбинали, барботёр, эрлифт, катталик, қувват, тенглама.

1. Suyuqlikni aralashtirish usullari

Кимёвий реакцияларни амалга ошириш, гомоген системалар ҳосил қилиш, иссиқлик ва модда алмашиниш жараёнларини тезлатиш учун суюқлик муҳитларини аралаштириш кенг қўлланилади.
Аралаштиргич, суюқлик ёки газнинг ингичка оқими таъсирида қурилма хажмидаги оқувчан муҳит заррачаларини бир-бирига нисбатан кўп маротаба силжитишга асосланган жараён аралаштириш дейилади.
Аралаштириш қуйидаги мақсадлар учун ишлатилади:
а) қаттиқ заррачаларни суюқлик хажмида бир текисда тарқатиш (суспензия ҳосил қилиш);
б) суюқлик заррачаларини тегишли ўлчамларгача майдалаш ва уларни суюқлик муҳитида бир текисда тарқатиш (эмульсия ҳосил қилиш);
в) газ заррачаларини суюқликда бир текисда тарқатиш (аэрация);
г) суюқликни иситиш ёки совутиш жараёнларини тезлаштириш;
д) аралашадиган системалардаги (масалан, қаттиқ материалларни суюқлик ёрдамида эритиш) модда алмашинишини тезлаштириш.


Aralashtirish jarayoni
Кимё ва озиқ-овқат саноатида аралаштиришнинг қуйидаги усулларидан фойдаланилади: 1) механик; 2) циркуляцион; 3) турбулизатор ёрдамида; 4) пневматик.
Бу усулларни танлаш пайтида бир неча шарт- шароитлар ҳисобга олинади:

• 
  аралаштиришнинг мақсади;
  
• 
  жараённинг асосий ҳарактеристикалари (ҳарорат, босим);
  
• 
  аралашадиган муҳитнинг хоссалари;
  
• 
  қурилманинг иш унумдорлиги.
  

Самарадорлик ва тезлик аралаштирувчи қурилмаларнинг энг муҳим характеристикалари ҳисобланади.