Ш,збекис тон республикаси олии ва ш рта



Download 3,29 Mb.
Pdf ko'rish
bet65/86
Sana22.06.2022
Hajmi3,29 Mb.
#692315
1   ...   61   62   63   64   65   66   67   68   ...   86
Bog'liq
МЯТА Маруза 1-18 (тула)22222222 00895

Таянч иборалар:
- Техник эстетика, эстетик ва эргономик талаб, социал ва функционал талаб, 
маиший ва меънат сфераси, дизайн, мусаввир-конструктор, «фойда- 
нулайлик-гвдзаллик», «чирой-налб нони».
Бадиий конструкторлаш ХХ - аср фарзанди бадлиб, у квдп 
мимдорда стандарт буюмларни тайёрлашда мвдлланилади.
Бадиий конструкторлашнинг асосий мамсади - инсонни мраб 
турган муъитни актив мукаммаллаштириш ва унинг маиший хаёти билан 
меънатидаги моддий муъитга эстетикани олиб киришдан иборат.
139


«Чирой-малб нони» - деган эди австриялик ёзувчи Роберт Юнг. -
«Саноат цивилизацияси - жуда хунук нарса, шунинг учун биз ХХ- аср 
Венециясини яратиш устида вдйлашимиз керак».
Бадиий конструкторлаш саноат буюларини лойиъалашнинг 
таркибий мисми бвдлиб молган.
Мусаввир - 
конструктор лойиъаланаётган буюмни одам 
атрофидаги нарсаларнинг мисми деб тушунади. Одамни атрофидаги 
нарсалар сони минимал ва улар фойдалиги максимал бадлиши шарт.
Масалан: замонавий таом тайёрлашни олсак (уйдаги), у ерда 
турли нарсалар ёнма-ён туради : совиткич, газ плита, мебел, ювиш 
асбоблари ва х.к. Техник 
эстетика институти ходимлари томонидан 
замонавий квартирани натурал адлчамларда яратиб таом тайёрлаш хонага 
турли корхоналар томонидан яратилаётган анжомларни мадйишганда, 
таажубли хол юза келган (ранг, адлчамлари, вазифалари бвдйича буюмлар 
мос келмаган). Варшава шахридаги вокзалда бадиий конструкторлашнинг 
архитектура билан боьлимлигини мисол милиш
мумкин.
Машинани яратиш жараёнида бадиий конструкторлаш вдрнини 
анимлашда икки асосий нарсани инобатга олиш керак: 1. Конкрет нарса 
лойиъаланади, шунинг учун материал ишлаб чимариш монуниятлари 
бадиий конструкторлаш жараёнида ъам адз аксини топади. Демак, 
мусаввир - конструктор реал ишлаб чимариш технологияларини, 
материал ва тирик куч сарфларини хисобга олиши керак. 2. Бадиий 
конструкторлаш саноат буюмларини конструкторлашнинг таркибий 
мисми. 
Лекин 
инженер-конструктор 
ва 
мусаввир 

конструктор 
фаолиятининг фармлари ъам бор. Масалан, велосипедни кашф этиш 
мумкин эмас дейилади. Лекин уни ишлатишни турли шароитга мослашни 
вдйланса, турли кадринишлар пайдо бвдлади (масалан, мисмларга 
ажратилиб машини багажнигида олиб юриладиган ва х.к.). 
Мусаввир-конструктор саноат буюмини яратиш жараёнида иштирок этиб 
уни ишлатишнинг максимал мулайлигини, ягона гармоник формасини
юмори эстетик хоссаларини яратиш керак («Иж - комби» машинасини 
яратиш мисоли).
Бадиий конструкторлик ва мухандислик амалиёти мамлакат 
имтисодиётга 
муйидагича 
таосир 
квдрсатади: 
саноат 
махсулоти
сифатининг ортиши, ички бозорда товар айланишининг яхшиланишига ва 
ташми бозорда махсулотнинг рамобатбардошлиги ортишига олиб боради. 
Бу 
эса 
адз 
навбатида 
мамлакат 
имтисодий 
потенциалининг 
мустахкамланишига олиб келади. Бу ъолатни хисобга олиш техник 
эстетиканинг муъим талабларидан биридир.
Анин бир саноат машинасини нандай нилиб техникавий ва бадиий 
жихатдан етук нилиб функция яратиш ъанида тайёр тавсиялар бериш 
мумкин эмас. Хар бир алоъида ъолат учун маолум шарт-шароитларга 
боьлин бшлган конкрет ечим зарур бшлади.
Бадиий конструкторлашнинг учта асосий принципи бор:
1. 
Утилитар-функционал, 
конструктив-технологик, 
интисодий, 
социал ва эстетик саволларни бир йшла комплекс ечиш принципи.
140


2. 
Атроф-муъит ва конкрет шароитларни хисобга олиш принципи.
3. 
Шакл ва мазмун бирлиги принципи.
Биринчи принцип. Инсон томонидан яратилган буюм маолум бир 
нарсага мвдлжалланган ва маолум бир функцияни бажаради. Ишлатишга 
номулай ва утилитар функцияларга жавоб бера олмайдиган хар ьшндай 
буюм ёмон хисобланади. Номулай мебел - ёмон, мвдлни шиладиган асбоб -
ёмон, эксплуатацияга номулай ва унумдорлиги паст машина - ёмон, хунук 
заргарлик буюми -ёмон ва х.к. Машина тадла шаклини ва унинг алохида 
мисмлари шаклини танлашда, бу шакл буюмнинг утилитар функционал 
вазифасига максимал мос келишига эришишга интилиш керак.
Замонавий лойиъалаш, конструкторлаш амалиётида биринчи 
принцип моъиятини муйидаги формула билан ифодалаши мумкин: 
«фойда-мулайлик-гадзаллик». Бу ифоданинг хар бир элементи маолум 
омиллар 
йиьиндисини 
ифодалайди: 
биринчиси-техник-имтисодий;
иккинчиси- эргономик омиллар; учинчиси-эстетик омиллар йиьиндиси. 
Шунинг учун бадиий конструкторлаш жараёнида тадла монли натижага 
фамат 
дизайнер, 
мухандис-кноструктор, 
технолог, 
эргономист 
ва 
бошмаларнинг 
бир-бирларини 
тушуниши 
ва 
ижодий 
хамкорлиги 
туфайлигина 
эришиш 
мумкин. 
Тайёрлаш 
технологиясини 
конструкциясини соддалаштириш, имтисодий ва бошма талабаларни 
монимтириш 
учун 
машинанинг 
асосий 
сифатлари-мулайлик 
ва 
функционалликни эотибордан четда молдириш ярамайди.
Ю моридагиларни 
тасдимлаш 
учун 
пластмасса 
буюмлар 
прессловчи машинани кадриб чимамиз. (12.1- расм). Машинанинг 
бошмариш пулти вертикал текисликда деярли полга ям ин жойда 
жойлашган.

Download 3,29 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   61   62   63   64   65   66   67   68   ...   86




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish