Шоиста содщова мактабгача педагогика



Download 13,8 Mb.
Pdf ko'rish
bet122/227
Sana16.04.2022
Hajmi13,8 Mb.
#556265
1   ...   118   119   120   121   122   123   124   125   ...   227
Bog'liq
Мактабгача педагогика Содиқова Ш

МТМ тарбияланувчилариии
экологик та рбнялашнинг
узига хослнклари
219


оргашхарига таъсир этади, натижада мияда улар тугрисидаги 
тушунчалар пайдо булиб, тасаввур хосил булади.
29-расм. Боланинг атроф-мувдтнн 
щ с я й билиш жараёни
Фалсафий-психологик нуктаи назардан бола билимининг манбаи 
сезгидир. Чунки бола атроф-мухит хакидаги дастлабки билимларни 
уз сезгиларидан олади. Боланинг атроф-мухит хавддаги бошка 
бирмунча мураккаб билимлари мана шу дастлабки бошлангич 
билимлари асосида вужудга келади. Демак, болани табиий ва 
антропоген мухит билан богловчи энг биринчи йул хам атроф- 
мухитдаги объектлар ва ходисаларни 
сезишщр.
Атроф-мухитдаги объектлар ва ходисаларни 
идрок этиш
сезишга 
нисбатан бирмунча мураккаб жараён. Идрокнинг сезишдан фарки 
шундаки, унда атроф-мухитдаги объектлар ёки ходиса-ларнинг айрим 
хоссалари эмас, балки объектлар ёки ходнсалар бутун холда акс 
этади. Бопщача ифодаласак, объектлар ёки ходисаларнинг яхлит 
манзараси, тасвири вужудга келади. М: ёмгир, кор манзаралари ва 
Х-к.
Атроф-мухитдаги объектлар ва ходисаларни хиссий билишнинг 
яна бир шакли 
тасаввурдир.
Ташки мухит гаъсири натижасида бош 
мия кобигининг муайян кисмида пайдо булган кузгалиш, яъни сезиш 
ва идрок маълум мудцатгача уз изини колдиради. Демак, тасаввур 
атроф-мухитдаги объектлар ва ходисаларнинг худди шу онда идрок
220


килинмайдиган, бирок мияда колган, куз олдига келтирилган манзара,
! киёфа-тасвирларнинг тикланиши ёки манзарали хотирадир.

Тасаввур билимларни сакдаш ва мустахкамлашга хизмат килади, 
айни пайтда объектлар ва хддисаларнинг хусусиятларшш билиб 
олишда, 
яъни 
умумлаштиришда 
хам 
мухим 
урин 
тутади, 
Тасаввур даги 
умумлаштириш 
хусусияти 
акдий 
билишнинг, 
бошлангич экологик тушунчаларнинг ташкил топишига катта ёрдам 
беради.
Хусусий тасаввурлар атроф-мухитдаги аник объектлар тасвири, 
манзарасидир. Бу тасаввурлар аник объектларни, М: айнан дарахтни
йулни, куприкни, сойни, арикни, кучани, махаллани акс эттиради. 
Хусусий тасаввурлар айни пайтда к^ча ёки махалла худудининг 
табиати ва кишилар хаётини хам акс эттиради. Натижада бола онгида 
муайян худудларнинг хажмдор ёки хажмсиз, рангли ёки рангсиз, аник 
ёки ноаник шаклдаги манзаралари хосил булади ва бу жараён вакт ва 
тажрибага боглик холда тиникдашиб боради.
Демак, мактабгача таълим ёшидаги болаларни атроф-мухит билан 
таништириш жараёнида уларнинг хиссий билишига таянилиб иш 
курил ади ва шу асосда атрофдзги мухит хамда унинг хар бир 
таркибий кисмининг табиат ва инсон хдётида тутган урни хакида 
аник 
богланишли мисоллар келтирилиб, тегишли муносабат ва 
маданият таркиб топтирилади.
Бошлангич экологик таълим ва 
тарбияни 
амалга 
оширишда 
мактабгача таълим ёпщдаги болалар 
савиясига мос ва хос иш шакллари, 
воситалари ва методларини танлаб 
олиш мухим шартдир. МТМда бошлангич экологик тарбиянинг энг 
самарали йулларидан бири уни мехнат тарбияси билан кушиб олиб 
бориш, яъни боланинг буш вактларини фойдали ишларга жалб 
килишдир. Чунки табиатга озор бериш билан боглик булган 
ш)Ьсликлар маълум даражада боланинг буш колиши натижасида 
келиб чикади. У киладиган иши йуклигидан мушукнинг думига ип 
боглайди, кушларнинг инига чикиб, полапонларини олади ва 
хоказолар. Аслида бола жонворларга озор бермасдан, улар билан 
дуст тутуниб хам олам-олам завк сшиши мумкин. Биз унга каноатли 
дустлари учун инлар ясаб, хураклар тайёрлашни ургатишимиз 
максадга мувофикдир.

Download 13,8 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   118   119   120   121   122   123   124   125   ...   227




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish