QOT^QTOT TlVI^XZTQ’T’Tl^ А 1
1-MA’RUZA 5
AQSh SOTSIOLINGVISTIKASI 5
6.1.AQSh sotsiolingvistikasining vujudga kelishi 5
6.2.AQSh sotsiolingvistlarining qarashlari 6
1.3.Arealning sotsiolingvistik tarixi 12
1.4.AQSh tillari 12
1.4.1.AQShdagi mahalliy tillar va til oilalari 12
1.4.2.Yevropa tillari 16
1.4.3.Fransuz tili 15
1.4.4.Nemis tili 15
1.1.5.Ispan tili 16
1.5.Til variantlari va ularga munosabatlar 17
1.5.1.Hududiy dialektlar 17
1.5.2.Etnik variantlar 18
1.5.2.1.Afrika-amerika mahalliy inglizchasi (AAMI) (Black English) 18
1.5.2.2.Lotin Amerika inglizchasi 19
1.5.2.3.Amerika hindulari inglizchasi 19
1.5.3.Til variantlariga turli munosabatlar 20
1.6.Siyosiy, ijtimoiy va etnik muammolar 21
Mustahkamlash uchun savollar: 22
Adabiyotiar 23
2-MA’RUZA 25
GERMANIYA SOTSIOLINGVISTIKASI 25
4.1.Germaniya sotsiolingvistikasining vujudga kelishi 25
4.2.Sotsiolingvistikaning umumiy nazariyasi 28
2.3.Tilning ijtimoiy variantlari 31
2.3.1.Nemis tilining mavjud bo‘lishidagi shakllar va til me’yori muammosi 31
2.3.2.Nutqiy muomalaning xususiyati 33
2.4.Til va siyosat 34
Mustahkamlash uchun savollar: 36
Adabiyotlar 36
Mustahkamlash uchun savollar: 38
Adabiyotlar 39
3-MA’RUZA ISP ANIYA SOTSIOLINGVISTIKASI 40
3.1.Ispaniya sotsiolingvistikasining vujudga kelishidagi ijtimoiy va ilmiy shart-sharoitlar 40
3.2. Ispaniya tillari 44
3.2.1. Kataloniya 44
3.2.2. Basklar va Navarra o‘lkasi 45
3.2.3. Galisiya 45
3.3.Ispan tilining bugungi kundagi ahamiyati 45
Mustahkamlash nchun savollar: 46
Adabiyotlar 46
4-MA’RUZA 48
BUYUK BRIT ANIYA SOTSIOLINGVISTIKASI 48
3.1.Buyuk Britaniya sotsiolingvistikasining vujudga kelishi ■ 48
4.2. Lisoniy vaziyat 50
4.3.Buyuk Britaniya tillari 51
4.3.1.Ingliz tili 51
4.3.2.2. Valliy tili 51
4.3.3.Korn tili 51
4.3. 4. Shotland (ingliz-shotland) tili 52
4.3.5. Shotland-gel tili 52
Mustahkamlash uchun savollar: 52
Adabiyotlar 52
5-MA’RUZA FRANSIYA SOTSIOLINGVISTIKASI 53
3.1.Fransiya sotsiolingvistikasining shakllanishi 53
3.2.Fransiya tillari 56
3.2.1.Lingvodemografik nia’Iumotiar 56
3.2.2.Minoritar tillar 58
3.3.Fransiyadagi til siyosuti 59
3.1. Fransuz tilining milliy til sifatidashakllanishi 59
5.3.2, Fransuz tiliga nisbatan til siyosati 61
5.3.3. Minoritar tillarga nisbatan til siyosati 63
Mustahkamlash uchun savollar: 64
Adabiyotlar 65
6-MA’RUZA 66
ROSSIYA SOTSIOLINGVISTIKASI 66
6.1.Rossiyadagi sotsiolingvistik tadqiqotlar 66
6.2.Til siyosati 69
6.3.Rossiya Federatsiyasining til islohoti 69
6.4.Rossiyada ingliz tilining o‘rni 70
. 6.5. Ijtimoiy-iqtisodiy jarayonlarning chegaralangan leksikaga ta’siri 71
Mustahkamlash uchun savollar: 73
Adabiyotlar 73
7- MA’RUZA TURKIYA SOTSIOLINGVISTIKASI 74
7.1.Turkiyadagi til islohotlari 74
7.1.1.Jumhuriyatdan oldingi til islohotlari 74
7.1.2.Jumhuriyat davridagi til islohotlari 75
7.1.2.1.Alifbo va imlo 75
7.1.2.2.Turk tili jamiyati (Tiirk Dil Kurumu) 76
7.1.2.3.Quyosh til nazariyasi 76
7.2.Turkiyadagi sotsiolingvistik tadqiqotlar 78
7.3.Turk tili va uning dunyo tillari orasidagi o‘rni 80
7.3.1.O‘g‘uz tilining rivojlanishi 80
7.4.Chet tillarining ta’siri 82
7.4.1.Ingliz tilining Turkiyada tarqalishi 82
7.4.2.Ingliz tilining Turkiyadagi roli va vazifasi 83
Mustahkamlash uchun savollar: 83
Adabiyotlar 84
8-MA’RUZA 85
Y APONIYA SOTS1OLINGVISTIKASI 85
8.1.Yaponiyadagi til siyosati 85
8.1.1.Adabiy tilning shakllanishidagi omillar 85
1.1.3.Adabiy til va dialektlar 88
8.2.Yapon alifbosi (iyerogliflar va kana) | 90
8.3.Yapon filming hurmat shakllari 91
8.4.Yapon tilining gender xususiyatlari 93
8.4.1.Erkak va ayollar nutqining farqlari 93
8.4.2.Yapon ayollarining maqomi va til 94
8.5.Yaponiyada sotsiolingvistika 96
Mustahkamlash uchun savollar. 98
Adabiyotlar 98
9-MA’RUZA 99
KOREYA SOTSIOLINGVISTIKASI 99
9.1.Koreyadagi til siyosati 99
9.1.1.Koreys tilining shakllanishi 99
9.1.2.Shimoliy Koreyada 1945 yildan keying! til siyosati 100
9.2. Koreys alifbosi 101
9. 3. Koreys tilining hurmat shakllari 102
9.3.1.Koreys tili hurmat shakllarining turlari 102
93.2. Hurmat darajasining murojaat shakllarida aks etishi 104
9.4.Koreys filming gender xususiyatlari 106
9.5.Koreys filming noverbal vositalari 107
Mustahkamlash uchun savollar: 109
Adabiyotlar 110
10-MA’RUZA 110
XITOY SOTSIOLINGVISTIKASI 110
10.1.Xitoydagi tillar 111
10.2.Xitoy tilining dialektlari va ularga munosabatlar 113
10.3.Xitoy yozuvi 116
10.4.Xitoydagi lisoniy vaziyat va til siyosati 116
10. S. Xitoym’ng Sinjondagi til siyosati 118
10.6.Xitoyda chef tillarning o‘rganilishi 134
XORUIY SOTSIOLINGVISTIKA 135
