Shofirkon maishiy xizmat kasb hunar kolleji «dasturlash asoslari»

ARRAY, OF – rezerv so`zlar (massiv, … dan);
- bir-biridan vergullar bilan ajratilgan, indeksli turlar ro`yxati; ro`yxatni o`rab olgan kvadrat qavslar – sintaksis talabi;
- Turbo Paskalning ixtiyoriy turi.
Indeks turlari sifatida Turbo Paskalda LONGINT va LONGINT baza-turli soha turlaridan boshqa ixtiyoriy tartib turlarni ishlatish mumkin.
To`g`ri tuzilgan dasturda indeks soha-turi tomonidan aniqlangan chegaradan tashqariga chiqmasligi kerak. Masalan,
a:array [] of Real, bo`lsa A [0] ni
c:array [] of Boolean, bo`lsa C [38] ni ishlatish mumkin emas.
OF dan keyin keluvchi Turbo Paskalning ixtiyoriy turi, jumladan boshqa massiv ham bo`lishi mumkin, masalan:
var
mat:array [0 .. 5] of array [-2 .. 2] of array [char] of Byte;
Bu yozuvni ixcham holda quyidagicha yozish mumkin:
type
mat = array [0 .. 5, -2 .. 2, char] of Byte
Umuman, strukturali turlarning, demak, massivning ichma-ichlik chuqurligi ixtiyoriy, shuning uchun indeks turining ro`yxatdagi elementlar soniga ham chegara yo`q, lekin ixtiyoriy massivning ichki uzunligi yig`indisi 65520 baytdan oshmasligi kerak. SHaxsiy komp’Yuter xotirasida massiv elementlari biri ketidan ikkinchisi shunday keladiki, bunda kichik adresli xonadan kattasiga o`tganda massivning eng chekka o`ng indeksi tez almashinadi. Agar, masalan,
var
a:array [1 .. 2, 1 .. 2] of Byte;
begin
a[1,1]:=1;
a[2,1]:=2;
a[1,2]:=3;
a[2,2]:=4;
end.
bo`lsa, xotirada 1,3,2,4 qiymatli baytlar ketma-ket joylashadi. Bu holat xotirani nusxalashning MOVE standart protsedurasini ishlatishda muhim bo`lishi mumkin.
Turbo Paskalda bitta o`zlashtirish operatori bilan bir massivning hamma elementlarini shu turdagi boshqa massivga uzatish mumkin.
Masalalar echishda bir, ikki va uch o`lchovli massivlardan foydalaniladi. Katta o`lchamdagi massivlar amalda oz uchraydi.
Sxematik ravishda bir, ikki va uch o`lchovli massivlarni quyidagicha ifodalash mumkin:
Bir o`lchovli massiv (vektor)
Indeks o`zgarishining yo`nalishi

Bayoni