Sho’ba: fizika, astronomiya va ekologiyani o’qitishda innovacion yondashuv oliy va o’rta maxsus ta’lim muassasalarida fizika kursini axborot kommunikaciya texnologiyalaridan foydalanib o’qitish samaradorligi

Ushbu kompyuter modellaridan o’quv jarayonlarida foydalanish tamoyillari quyidagicha:

• 
  kompyuter dasturi tajribani o’tkazish mumkin bo’lmagan yoki tajriba kuzatib bo’lmas darajada harakatlangan vaqtda qo’llanilishi lozim;
  
• 
  kompyuter dasturi o’rganilayotgan detalni aniqlashda yoki yechilayotgan masalaning illyustraciyasida yordam beradi;
  
• 
  bajariladigan ish orqali o’quvchilar dastur yordamida hodisalarni tavsiflovchi kattaliklarning sifatiy va miqdoriy bog’lanishlarini bilishlari kerak;
  
• 
  dastur bilan ishlash vaqtida o’quvchilarning vazifasi har xil qiyinlikdagi topshiriqlar ustida ishlashdan iborat, chunki bu har bir o’quvchi o’z ustida mustaqil ishlash imkonini beradi.
  

Fizik hodisalarni modellashtirish imkoniyatini beradigan dasturlarga: MatCad, MatLab, Mapple, Crocodile Physics, Elektroniks Workbench va boshqa dasturlarni misol keltirish mumkin. Ta’lim jarayonida yuqorida keltirilgan dasturlar ya’ni, “Fizikion” kompaniyasining dasturlarida tayyor parametrlar mavjud bo’lib, bunda foydalanuvchi boshlang’ich parametrlarni kiritib bir nechta turkum ishlardan (laboratoriya, masalalarni tahlil qilishda, taqdimot ma’ruzalarida animaciyalar) keng foydalanishi mumkin. Shuningdek, modellashtirishning o’ziga xos muhim jihatlaridan biri shundaki, unda turli xil fizik vosita va asboblar tayyorlash shart bo’lmaydi, hodisalarni jonli va tabiiy ko’rinishda tasvirlash, eksperimentni qisqa vaqt ichida istalgan paytda takrorlash, kuzatish qiyin bo’lgan va umuman kuzatilishi mumkin bo’lmagan jarayonlarni ham namoyish eta olish mumkin bo’ladi. Har bir fizika fani o’qituvchisi o’zining fizika darsini rejalashtirishda kompyuter o’quv dasturidan to’g’ri foydalana bilishi joiz, chunki kompyuterlardan har qanday darsda foydalanish mumkin. Shuning uchun uni rejalashtirish va ijobiy natijaga erishishda kompyuterdan qachon va qanday foydalanishni bilishi zarur. Kompyuter dasturini qo’llash bilan kompyuterdagi o’tilgan darslar oddiy darslardan ko’ra yaxshiroq samara beradi. Bu esa o’quv rejasining o’z vaqtida yakulanishini ta’minlaydi. Biz o’z tajribalarimizda fizika va fizikaning qisqa sohalariga tegishli kurslarni o’qitishda kompyuter dasturlaridan foydalangan holda, animaciyali turda mashg’ulotlar olib borish o’qituvchi va o’quvchiga qulaylik yaratib qo’ymasdan, fizik hodisalarning yuz berish jarayonlari va bosqichlarini tushunib yetishda yaxshi samara berishi aniq.
Hulosa o’rnida shuni ta’kidlash joizki, yuqorida keltirilgan dasturlardan dars jarayonida foydalanish natijasida qisqa vaqt oraliqlarida kerakli axborot yoki ma’lumotni o’quvchilarga ko’rgazmali qilib yetkazib berish imkoniyati mavjud bo’lib, fizik hodisalarni namoyon qila olishda axborot kommunikaciya texnologiyalardan foydalanish yaxshi samara beradi ekan. Demak, o’quvchilarning dunyoqarashini kengaytirishda va ularning bilimlarini yanada boyitishda zamonaviy texnologiyalarni qo’llash eng qulay va unumli usul bo’lib hisooblanadi. Bu esa, o’quv samaradorligini oshirishning eng muhim omili bo’lib xizmat qiladi.