Bundan tashqari Rossiyada I.Sechenov eksperimental psixologiyaning otasi sifatida tan olindi. Uning asosiy g`oyalari nevropatologiya va psixologiya patologiyalari edi. Shundan so’ng psixologiya va fiziologiyani bog`lab o’rganish avj oldi. - Bundan tashqari Rossiyada I.Sechenov eksperimental psixologiyaning otasi sifatida tan olindi. Uning asosiy g`oyalari nevropatologiya va psixologiya patologiyalari edi. Shundan so’ng psixologiya va fiziologiyani bog`lab o’rganish avj oldi.
- 1886 yilda Qozonda Bexterev tomonidan birinchi psixologiya laboratoriyasi ochildi. 1883 yilda esa Bexterev tomonidan “Nevrologik axborotnoma” jurnaliga asos solindi. 1894 yilda Bexterev harbiy akademiyada ikkinchi psixologiya laboratoriyasini ochadi. Bu yerda asosiy e`tibor sezgilarga qaratiladi. 1886 yilda Bexterev asos solgan “Psixiatriya, nevrologiya, eksperimental psixologiya xabarnomasi” jurnalida akademiyada o’tkazilgan tadqiqotlar natijalari yoritiladi.
- 1907 yilda Bexterevning tashabbusi bilan Peterburgda ikkinchi psixologik nevropatologiya instituti ochiladi. 1918 yilda esa miya va psixik faoliyatni o’rganuvchi institutga asos solinadi.
- XIX asrning 80-yillarida Xarkov va Yurev shaharlarida psixologiya laboratoriyalari ochiladi. Xarkov laboratoriyasining asoschisi P.I.Kovalevskiy edi. 1883 yilda esa Kovalevskiy Rossiyada birinchi psixiatriya jurnali “Psixiatriya, nevrologiya va sud psixopatologiyasi” jurnalini nashr qildiradi.
- Yurev shahridagi laboratoriyaning asoschisi Krepelin edi. 1891 yilda bu laboratoriyaga V.F.Chij rahbarlik qilgan. Bu laboratoriya dunyo bo’yicha Vundt laboratoriyasidan keyin ikkinchi o’rinda turadi.
1895 yilda psixiatr Korsakov laboratoriya ochib unga rahbarlik qilishni Tokarskiyga topshiradi. Bu laboratoriyada sezgi, idrok, xotira o’rganilgan. Bu yerdagi ma`lumotlar “Laboratoriya qaydlari” degan jurnalda yoritib borildi. - 1895 yilda psixiatr Korsakov laboratoriya ochib unga rahbarlik qilishni Tokarskiyga topshiradi. Bu laboratoriyada sezgi, idrok, xotira o’rganilgan. Bu yerdagi ma`lumotlar “Laboratoriya qaydlari” degan jurnalda yoritib borildi.
- 1912 yilda Rossiyada psixologiya institutiga asos solindi. Bu institutga Chelpanov rahbarlik qildi. I.A.Skorskiy Kiyevda ochgan laboratoriyada aqliy faoliyat va toliqish muammolari o’rganildi. 1985 yilda I.A.Skorskiy asos solgan “Nevropsixik tibbiy muammolar” jurnali chop etildi.
- 1892 yilda Odessadagi “Novorossiysk” universiteti filologiya fakulteti qoshida faylasuf va psixolog N.N.Lange laboratoriya ochdi. Bu yerda idrok va xotira muammolari o’rganildi.
- Professor A. F. Lazurskiy (1874-1917 y.) tomonidan eksperimental metodning alohida turi – tabiiy eksperiment ishlab chiqarilgan. Eksperimentning bu turidan bizda bolalar psixologiyasini o’rganishda, pedagogika masalalarini, ayniqsa, ta`lim psixologiyasi masalalarini ishlab chiqarishda keng va unumli foydalanilmoqda.
- Eksperimental metodning tatbiq qilinishi psixologiya fani taraqqiyotiga juda unumli ta`sir ko’rsatdi.
- Bu metod yordamida oddiy kuzatish yoki o’z-o’zini kuzatish yo’li bilan aniqlash qiyin bo’lgan yoki butunlay mumkin bo’lmagan ko’p ma`lumotlar aniqlandi, ayrim psixik hodisalar o’rtasidagi bog`lanishlar aniqlangan, psixik jarayonlardagi, ayniqsa, sezgilar, diqqat, idrok, xotira sohasidagi ba`zi bir qonuniyatlar ochilgan.
- Eksperimental analiz yo’li bilan murakkab psixik jarayonlar (idrok, xotira, tafakkur)ning alohida tarkibiy qismlari ajratilgan, psixik jarayonlarning fiziologik hodisalar bilan, shuningdek, tashqi fizik muhit hamda ijtimoiy muhit bilan bo’lgan bog`lanishlari ochilgan.
Do'stlaringiz bilan baham: |