Shkalalar Kelvin


Xalqaro harorat shkalalari



Download 159,46 Kb.
bet2/7
Sana11.03.2022
Hajmi159,46 Kb.
#491027
1   2   3   4   5   6   7
Bog'liq
Harorat va harorat shkalalari

Xalqaro harorat shkalalari
Shu paytgacha quyidagi xalqaro harorat shkalalari (XHSh) qabul qilingan va ma'lum vaqt amalda bo‘lgan:
XHSh-27; - 1927-yilgi Xalqaro harorat shkalasi
XAHSh-48; - 1948-yilgi Xalqaro amaliy harorat shkalasi
XAHSh-68; - 1968-yilgi Xalqaro amaliy harorat shkalasi
XHSh-90; - 1990-yilgi Xalqaro harorat shkalalari
Shuningdek, bu orada qo‘shimcha, maxsus harorat shkalalari ham joriy etilgan bo‘lib, masalan, 2000-yilgi muvaqqat harorat shkalasi shular jumlasidandir. U PLTS-2000 deb yuritilgan va 0,9 mK dan 1 K gacha intervaldagi haroratlarni ifodalash uchun ishlatilgan. «PLTS» qisqartmasining ma'nosi «Provisional Low Temperature Scale of 2000» bo‘lib, o‘zbek tiliga «Past haroratlar uchun muvaqqat shkala-2000» deb tarjima qilish mumkin.
Amaldagi xalqaro kelishuvlarga ko‘ra, hozirda deyarli butun dunyo bo‘ylab XHSh-90 umumiy qabul qilingan va yuqorida ham aytib o‘tilgan termodinamik harorat uchun aynan ushbu harorat shkalasi asos qilib olingan. Xalqaro harorat shkalasi haroratni o‘lchash bo‘yicha butun dunyo mamlakatlari uchun yagona bo‘lgan qoidalar majmui bo‘lib, haroratni o‘lchash usullari va asboblarining barcha mamlakatlar uchun yagona standartda bo‘lishi, hamda, o‘lchov asboblarining sozlanishi va sinov-sertifikatlash ishlaridan o‘tkazilishi bir xil bo‘lishini belgilaydi. XHShga amal qilgan holda o‘lchangan harorat natijalari dunyoning istalgan joyida bir xil bo‘ladi va aynan takrorlanadi. Masalan, XHSh-90 ga muvofiq sozlangan harorat o‘lchash asbobi, aytaylik, oddiy termometr bilan suvning muzlash harorati belgilansa, u o‘zbekistonda ham, Avstraliyada ham, Antarktidada ham bir xil - 0 ºC chiqishi kerak. Shu tarzda, amaliy ehtiyoj uchun bajarilgan o‘lchash natijalarini, mutlaq harorat shkalasi - termodinamik haroratdagi qiymatiga maksimal yaqinlashtirib olishga uriniladi.
XHSh-90 harorat shkalalarini aniq belgilash uchun, ularga muayyan qo‘zg‘almas nuqtalar, ya'ni, muayyan sharoitlarda doimiy bir xil haroratni namoyon qiladigan tayanch nuqtalar belgilanishini taqozo qiladi. Harorat o‘lchash usullari va asboblari aynan ushbu tayanch nuqtalarga nisbatan sozlanadi.
XHSH-90 ning tayanch nuqtalari quyidagi moddalarning tegishli sharoitdagi o‘zgarmas harorat nuqtalari qabul qilingan:


Download 159,46 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish