Shisha materiallari va ularning tuzilishi

Shisha. Odatdagi deraza oynasining tarkibi taxminan ushbu formula bilan ifodalanadi: Na20 • CaO • 6Si02.

• Shisha. Odatdagi deraza oynasining tarkibi taxminan ushbu formula bilan ifodalanadi: Na20 • CaO • 6Si02.
• Shisha soda N a2C 0 3, ohaktosh C aC 03 va oq qum S i0 2 aralashmasini maxsus pechlarda birga suyuqlantirish orqali olinadi.
• larayonning ximizmini shunday tasawur qilish mumkin: suyuqTlantirishda natriy va kalsiy silikatlari hosil bo‘ladi:
• Si02+Na2C03=Na2Si03+C02T;
• Si02+CaC03=CaSi03+C02T
• Bu silikatlar bilan qumtuproq (u m o i miqdorda olinadi) suyuqlanib, bir butun massa hosil qiladi va u asta-sekin sovitiladi:
• Na2Si03+CaSi03+4Si02=Na20 • CaO • 6Si02
• Shisha ishlab chiqarishda soda o‘rniga ko‘pincha natriy sulfat va ko‘mir ishlatiladi. Bu holda natriy silikat quyidagi reaksiya tenglamasiga muvoflq hosil bo‘ladi:
• 2Si02+C+Na2Si04=2Na2Si03+C02T+2S02T
• Maxsus shisha olish uchun boshlang‘ich aralashmaning tarkibi o‘zgartiriladi. Soda Na2C 0 3 o‘miga potash K2C 0 3 ishlatib, qiyin suyuqlanadigan shisha (kimyoviy idish uchun) olinadi. Bo‘r CaC03 o‘miga qo‘rg‘oshin (II) oksid PbO, soda o'miga esa potash ishlatib, billur shisha olinadi. U ning nurni sindirish xususiyati kuchli bo‘lib, chiroyli idishlar tayyorlash uchun ishlatiladi. B oshlang‘ich aralashm aga metallarning oksidlarini qo‘shish shishaga turlicha rang beradi: xrom (III) oksid Cr20 3 — yashil, kobalt (II) oksid CoO — ko‘k, marganes (IV) oksid M n02 — to‘q qizil va h. Shishalar harorat ko‘tarilganda astasekin yumshaydi va suyuq holatga o‘tadi. Teskari jarayon ham astasekin amalga oshiriladi — shisha massa sovigan sari quyuqlasha boradi. Shishadan turli xil buyumlar quyish uning ana shu xossasiga asoslangan. Shisha massadan mashinalar yordamida list shisha tortiladi.
• Shishadan texnika ehtiyojlari uchun tola va to ‘qimahii tayyorlanadi. Shishakristall materiallar — sitallar ishlab chiqarish o‘zlashtirilgan, ularning mustahkamligi shishanikiga nisbatan katta boiadi. Ularni elektr izolator, idishlar va sh. o‘. tayyorlanadi.