Shaxta va rudnik lotin p65

8.1-jadval
Ko‘rsatkichlar
ВЭ М -6
В М Ц -8
В М Ц Д -7
Ishchi parragining 
diametri,  mm
600
800
750
Havo berishi,  m 3/s
7,0
6,7
7,0
Depressiya,  Pa
2500
5300
630
Yuritkich  quvvati,  kW
24
75
132
Massasi,  kg
20
1600
2600
Qazish va kon-tayyorlov  lahimlarida faqat pnevmatik  ener- 
giyadan  foydalanishga  ruxsat  etilgan  shaxtalarda  boshi  berk 
lahimlarni  shamollatish  uchun  havo  berishi  1,4  m3/sek,  de­
pressiyasi  1400  Pa bo ‘lgan  ВМП-4М  rusumli va  havo berishi
52  m 3/sek,  depressiyasi  2000  Pa,  ВМ П-6/1  rusumli mahalliy 
shamollatish ventilatorlari  ishlab  chiqarilmoqda.
Gazdor shaxtalarda boshi berk lahimlarni shamollatishda re- 
zina ventilatorlaridan foydalaniladi.
Qiya va gorizontal  lahimlarni  o‘tishda ventilator lahimning 
yuqori burchagi yoki zaminiga  o‘rnatiladi.
99

---

Mahalliy  shamollatishda,  asosan,  doirasimon kesim yuzali, 
usti  plastmassa  va  p o ‘lat  varaqlar  bilan  o ‘ralgan,  maxsus 
matodan yasalgan  shamollatish  quvurlari  qo‘llaniladi.
Lavsan,  kapron yoki polimer bilan yopilgan paxta matodan 
diametri 400—1000  mm,  asosiy  qismining  uzunligi  20  m,  yor­
damchi  qismi  uzunligi  5—10  m  bo ‘lgan,  standartlashtirilgan 
quvurlar ishlab  chiqarilmoqda.
Quvurni  lahim   to ‘sini  ostidan  tortilgan  sim  arqoncha 
(tross)ga  osib  qo‘yish uchun  quvurning  maxsus joylariga ilgak 
o ‘rnatilgan b o ‘ladi.  Quvur  shikastlanishi  mumkin b o ‘lganligi 
uchun uni  lahim  zaminiga  o‘rnatishga ruxsat  etilmaydi.
Mato  quvurlar  metall  quvurlardan  10—15  marta  yengil 
bo‘lib,  ulanish joylari  esa  7—10 barobar kam bo‘lganligi uchun 
havo  sirqishi ham  shuncha marta kam bo‘ladi.
Quyidagilar matodan yasalgan quvurlarning kamchiligi hisob­
lanadi:  so‘ruvchi  shamollatish usulida  qo‘llash mumkin  emas- 
ligi va mexanik  shikastlanishga chidamliligining yuqori emasligi.
Diametri  300:1000  mm  gacha b o ‘lgan  doirasimon  kesim 
yuzaga  ega  metall  shamollatish  quvurlari  qalinligi  2—3  mm 
po‘lat taxtalardan yasaladi.  Quvur liniya uzunligi  2—4  m bo‘l- 
gan  alohida zvenolardan yig‘iladi.  Zvenolar bir-biriga  flaneslar 
yordamida ulanadi.
Gorizontal va  qiya  lahimlarda metall  quvurlar mustahkam- 
lagich  to ‘siniga  sim  yordamida  osib  qo‘yiladi.  Kon-tayyorlov 
lahimlarni tezkor usulda o‘tilganda quvur oxiri bilan kavjoy o‘r- 
tasidagi masofani  doimiy ushlab turishni ta’minlash maqsadida 
shamollatish  quvurini uzluksiz  uzaytirib  boradigan  akkumula- 
tor quvuridan  foydalaniladi.  Masalan,  akkumulator vazifasini 
30  m  quvur seksiyasini  almashtirgan  chig‘ir bilan tortiladigan 
gofrirlangan  quvur 
(1)
 bajaradi  (8.6-rasm).  Vertikal  stvollarda 
quvur liniyasi po‘lat  simarqon  (kanat)ga  osib  qo‘yiladi.
Portlatish  ishlarida  asosiy  quvur  shikastlanishining  oldini 
olish  uchun uning  ketiga egiluvchan quvur ulanadi.  Ventilator 
yer yuziga  o‘rnatiladi.
100

---

30