Shaxsni o’rganishning biografik metodi Biografik metod

Qo’llanishi

• 
  Qo’llanishi
  
• 
  Biografik usul nafaqat psixologiya, balki boshqa ko'plab gumanitar fanlarda ham qo'llanilib, insonni barcha tadqiqotlarning boshida turadi. psixologiyada biografik metodning shakllanishi va rivojlanishi boshqa fanlar doirasida parallel ravishda amalga oshirilganligi sababli, ushbu uslub etnografiya ,sotsiologiya, psixiatriya va ilmiy qiziqishlar uchun ajralmas bo'lib qoldi.
  

Biografik anketada insonning hayot yo'li ko'rsatkichlarini aks ettiruvchi biografik anketalar guruhining usullari ko'rsatilgan va quyidagi bandlardan iborat:

• 
  Hayot yo'li Ijtimoiylashuv bosqichlari
  
• 
  Rivojlanish muhiti
  
• 
  Qiziqishlar
  
• 
  Sog'liqni saqlash holati
  

Yigirmanchi asrda Leningrad olimi va psixologi B. G. Anan'ev zamonaviy psixologiya fanida biografik metodni rivojlantirishga asos soldi. Uning izdoshi va shogirdi N.A.Loginova psixologiyada biografik metodning metologik asoslarini nazariy va amaliy o'rganishni davom ettiradi. Al-Farobiy nomidagi Qozoq milliy universitetida nashr etilgan "Psixobiografik tadqiqot usuli va shaxsni tuzatish" asari bilan tanilgan.
Yigirmanchi asrda Leningrad olimi va psixologi B. G. Anan'ev zamonaviy psixologiya fanida biografik metodni rivojlantirishga asos soldi. Uning izdoshi va shogirdi N.A.Loginova psixologiyada biografik metodning metologik asoslarini nazariy va amaliy o'rganishni davom ettiradi. Al-Farobiy nomidagi Qozoq milliy universitetida nashr etilgan "Psixobiografik tadqiqot usuli va shaxsni tuzatish" asari bilan tanilgan.
Inson psixikasini tadqiq etish uchun uning hayoti, faoliyati, ijodiyoti to’g’risidagi og’zaki va yozma ma’lumotlar muhim ahamiyatga ega. Bu borada kishilarning tarjimai holi, kundaligi, xatlari, esdaliklari, o’zgalar ijodiga bergan baholari, tanbehlari, taqrizlari alohida o’rin egallaydi. Shu bilan birga o’zgalar tomonidan to’plangan tarjimai hol haqidagi materiallar: esdaliklari, uzgalar ijodiga bergan baholari, tanbehlari, taqrizlari alohida o’rin egallaydi. Shu bilan birga o’zgalar tomonidan to’plangan tarjimai hol haqidagi materiallar: esdaliklar, xatlar, rasmlar,tavsiflar, baholar, magnitafon ovozlari, fotolavhalar, hujjatli filьmlar, taqrizlar, o’rganilayotgan shaxsnito’laroq tasavvur etishga xizmat qiladi.
Tarjimai hol ma’lumotlari inson psixikasidagi o’zgarishlarni kuzatishda, uning suhbat va tajriba metodlari bilan o’rganib bo’lmaydigan jihatlarni ochishga yordam beradi. Masalan, mazkur ma’lumotlartorqali ijodiy hayol bilan bog’liq jarayonlar: sheriat, musiqa, nafosat, tasviriy san’at, texnik ijodiyotning nozik turlari va kashfiyotdagi tafakkurning o’ziga xosligini, shaxsning ma’naviyat, qadriyat, qobliyati, iqtidor, iste’dod singari fazilatlarni o’rganish mumkin. Inson ongining hissasi, namoyon bo’lishi, rivojlanishi, o’ziga xos va ijtimoiy xususiyatlari atoqli odamlar bildirgan mulohazalarda o’z ifodasini topadi. Allomalar to’g’risidagi ma’ldumotlar zamondoshlari, izdoshlari, safdoshlarining ta’rifu tavsiflari orqali avloddan avlodga o’tadi.
Biografik ma’lumotlar odamlarning o’zini o’zi tarbiyalashi, nazorat qilishi, iroda etishi, o’zining uslubini yaratishi, kamolot cho’qqisiga erishishi jarayonida na’muna vazifasini o’taydi.