Shaxsiykompyuterlarningasosiybloklarivaulaningvazifalari. Mikprotsessor, sistemalishina, asosiyxotira, tashqixotira. Kompyuternielektrtarmoqmanbaigaulash

Protsessor.

Protsessor esa asosiy qurilma bo‘lib, unda mikro protsessor, operativ xotira, qattiq disk, kontroller, disketalar bilan ishlash uchun qurilmalar va hokazolar joylashadi.

Protsessor asosan quyidagi qurilmalardan tashkil topadi: Mikro protsessor - kompyuterni boshqarish va barcha hisob ishlarini bajaradi. Mikro protsessor turli amallarni tez bajarish qobiliyatiga ega. Uning tezligi sekundiga 100 million amalga va undan ortiq bo‘lishi mumkin.

• 
  Operativ xotira protsessor uchun zarur bo‘lgan programmalar va ma’lumotlarni saqlaydi. Kompyuter o‘chirilishi bilan operativ xotiradagi ma’lumotlar o‘chiriladi.
  
• 
  Qattiq diskdagi programma va ma’lumotlar o‘chiriladi.
  
• 
  Qattiq diskdagi programma va ma’lumotlarni doimo saqlaydi.
  
• 
  Elektron sxemalar (yoki kontrollerlar) kompyuterga kiruvchi (monitor, klaviatura va hokazolar) turli qurilmalar ishini boshqaradi.
  
• 
  Kiritish –chiqarish porti orqali protsessor bilan ma’lumot almashadi.
  
• 
  Ichki qurilmalar bilan ma’lumot almashuvi uchun maxsus portlar, hamda umumiy portlar mavjud.
  
• 
  Umumiy portlarga printer, "sichqoncha" ulanishi mumkin.
  
• 
  Umumiy portlar 2 xil bo‘ladi: parallel - LPT1 - LPT4 bilan belgilanadi va ketma-ket COM1 - COM3 bilan belgilanadi. Parallel portlar kirish chiqishni ketma-ket portga nisbatan tezroq bajaradi.
  

Mikro prosessor
M ikro prosessor (MP) ShKning markaziy bloke bo‘lib, u mashinaning barcha bloklari ishini boshqarish hamda axborot ustida arifmetik va mantiqiy amallarni bajarish uchun mo‘ljallangan.

Mikro prosessor tarkibiga quyidagi qurilmalar kiradi.

Boshqarish qurilmasi (Bq): mashinani hamma bloklariga kerakli vaqtda aniq boshqarish signallarini shakllantiradi va uzatadi (boshqaruvchi impulslarni), bu signallar bajarilayotgan amal xususiyati va oldingi amallar natijalari bilan belgilanadi; bajarilayotgan amal ishlatadigan

Xotira yacheykalari adreslarini shakllantiradi va bu adreslarni EHMni mos bloklariga uzatadi; boshqarish qurilmasi impulslarning tayanchli ketma-ketligini taktli impulslar generatoridan oladi.

Arifmetik-mantiqy qurilma (AMK) — sonly va belgili axborot ustida barcha arifmetik va mantiqiy amallarni bajarish uchun mo‘ljallangan (ShKlarning ba’zi modellarida amallarni bajarilishini tezlashtirish uchun qo‘shimch amatematikso prosessorulanadi).

Mikro prosessorli xotira (MPX) — mashina ishlashining eng yaqin taktlaridagi hisoblashlarda bevosita ishlatiladigan axborotni qisqa va saqlash, yozish va uzatish uchun mo‘ljallangan; MPX registrlar asosida quriladi va mashinaning yuqori tezkorligini ta’minlash uchun ishlatiladi, negaki asosiy xotira (AX) tez ishlovchi mikro prosessorning samarali ishlashi uchun kerak bo‘lgan ma’lumotni yozish, qidirish va o‘qish tezligini har doim ham ta’minlay vermaydi. Registrlar — turli xil uzunlikdagi xotiraning tez ishlovchi yacheykalari (1 bayt standart uzunlikka ega bo‘lgan va tezkorligi nisbatan pastroq AX yacheykalaridan farqli o‘laroq,).

Mikro prosessorning interfeysli tizimi ShK ning boshqa qurilmalari bilan ulash va aloqa qilish

Uchun mo‘ljallangan, u o‘zichiga MP ning ichki interfeysi, bu ferli eslab qolish registrlari va kiritish-chiqarish portlarini (KChP), boshqarish sxemalari va tizimli shinani oladi.

Interfeys (interfase) — kompyuter qurilmalarini o‘zaro moslash va aloqa qurilmalari to‘planib o‘lib, ularning o‘zaro samarali ishlashini ta’minlaydi.

K iritish-chiqarish porti (I/Oport) — ulash apparaturasi bo‘lib, mikro prosessorga boshqa qurilmalarni ulash imkonini beradi.

Taktli impulslar generator chastotasi shaxsiy kompyuterning asosiy tavsiflaridan biri hisoblanadi va ko‘p jihatdan uning ishlash tezligini aniqlaydi, negaki mashinadagi harbir amal ma’lumt aktlar soni davonida bajariladi.