Shaxsiykompyuterlarningasosiybloklarivaulaningvazifalari. Mikprotsessor, sistemalishina, asosiyxotira, tashqixotira. Kompyuternielektrtarmoqmanbaigaulash

Nazorat savollari:

1. 
   Zamonaviy kompyuterlarning qanday sinflarini bilasiz ?
   
2. 
   Protsessorning vazifasini tushuntiring.
   
3. 
   Xotiraning turlari va ularning vazifasi qanday ?
   
4. 
   Qanday tashqi qurilmalarni bilasiz ?
   
5. 
   IBM PC kompyuterining asosiy va qo‘shimcha qurilmalari va ularning vazifalari nimadan iborat ?
   

cuyuqkristallidispley) debataluvchibumonitorlarfoydalanuvchilarorasidao‘ziningtashqio‘lchamlarisababliyassimonitordebhamataladi. Bumonitorlardaodatdasuyuqholdabo‘ladigan, lekinelektrtokita’siridakristallanaoladiganvaranginio‘zgartiradiganmoddalardanfoydalaniladi.

Yanabirmonitorlarningturibuplazmalimonitorlardir. Ularningishlashtamoyilishimoliyqutbѐg‘dusigao‘xshabketadi. Bumonitorlardagazyuqoriharoratliplazmako‘rinishidabo‘ladivaulardanelektrtokio‘tgandao‘zidanѐrug‘liknurichiqaradi. Bumonitorlardatasvirelementlari (piksellarning) o‘lchamlarianchakattabo‘lib, ularnikichiklashtirishningdeyarliilojiyo‘q. Shusababli, bundaymonitorlarningo‘lchamlaribirnechametrbo‘lib, ularshaxsiykompyuterlardadeyarlifoydalanilmaydi.

So‘nggipaytdayarimo‘tkazgichlifotodiodlardanfoydalanadiganmonitorlarkengishlabchiqarilavanarxlarningpasayishisababliommaviylashaboshlandi. Bundaymonitorlar LED (Light Electronic Diode – yarimo‘tkazgichlifotodiod) debnomolgan. Suyuqkristallarѐrug‘likmanbasidanchiqaѐtgannurlarnio‘tkazsa, foto diodlarningo‘ziѐrug‘likmanbasidir. Shuninguchunbumonitorlarningbirqatorparametrlari, birinchinavbatdatasvirningkontrastligiboshqaturdagimonitorlarganisbatanjudayuqori.

Ular LCD vaplazmalimonitorlarningkamchiliklari: ko‘rinishburchaginingkichikligi, ekrandagitasvirkontrastligivaѐrqinliginingnisbatanpastligikabikamchiliklardanholi. Fotodiodli (boshqachanominurlidiodli) monitorlarningo‘lchami 12 dyuymdan 200 dyuymgachabo‘lishimumkin. Kattao‘lchamli (masalan, 4X3m2) monitorlarhozirgikundako‘chalardako‘plabuchraydi. Ular, xattoki, quѐshnurlariostidahamyaqqolko‘rinadigantasvirlaryarataoladilar.

Monitorlaro‘lchamlariningnisbatibilanhamfarqlanadi. CRT monitorlarningo‘lchamlarinisbati 4X3 kabi. Dastlab LCD monitorlarningnisbati 4X3 kabibo‘lganbo‘lsa, keyinchalikmaishiykinoteatrlariningkengtarqalishisababli, 5X3 nisbatdagi, so‘ngra 16X9 nisbatdagimonitorlarommaviylashibketdi.

Monitorlarning yana bir muhim parametric ularning o‘lchamlaridir. Monitorlarning o‘lchamlari televizorlardagi kabi ularning diagonali uzunligi bilan o‘lchanadi, bunda o‘lchov birligi sifatida dyuymdan foydalaniladi. Bir dyuym 2,56 smga teng. Dastlab 12 va 14 dyuymli monitorlar ishlab chiqilgan bo‘lsa, keyinchalik 15 va 17 dyuymli, oxirgipaytda 19 va 22 dyuymli monitorlar urf bo‘ldi. Hozirgi paytda 32 va 42 dyuymli monitorlar ham ishlab chiqariladi.

Monitorlarning yana bir muhim parametric undagi piksellar sonidir. Bu son undagi ustunlar va satrlar soni orqali aniqlanadi, masalan 640X480. 4X3 nisbatdagi monitorlar uchun piksellar soni 800X600, 1024X768, 1280X960, 1600X1200 bo‘lishi mumkin.

Keng formatli (16X9 o‘lchamli) monitorlar uchun piksellar soni 1280X720 ga (HD – High Definition – yuqori aniqlikdagi) teng. Hozirgi paytda piksellari soni 1920X1080 ga teng (Full HD – to‘liq HD) monitorlar hamko‘plab ishlab chiqarilmoqda.

Nazorat savollari:

1. 
   Zamonaviy kompyuterlarning qanday sinflarini bilasiz ?
   
2. 
   Protsessorning vazifasini tushuntiring.
   
3. 
   Xotiraning turlari va ularning vazifasi qanday ?
   
4. 
   Qanday tashqi qurilmalarni bilasiz ?
   
5. 
   IBM PC kompyuterining asosiy va qo‘shimcha qurilmalari va ularning vazifalari nimadan iborat ?
   
6. 
   Xotira qurilmalari nima?
   
7. 
   Mikroprotsessor nima ?