Shaxsiy kompyuterlar uchun mikroprotsessorlar

Pentium III rusumli protsessor 
1999  yil  Intel  korporatsiyasi  Pentium  III  va  Pentium  III  Xeon 
protsessorlarini havola etdi. Stol ustiga o‘rnatiladigan shaxsiy kompyuterlar uchun 
mo‘ljallangan  Intel  Pentium  III  protsessorida  zikr  etilgan  yilga  qadar  ish 
unumdorligini  misli  ko‘rilmagan  darajada  oshishi,  boshqarilish  va  Internet  bilan 
ishlash  qulayligini  ta’minlash  borasida  erishilgan  texnologik  yutuqlar  mujassam 
etilgan.  Internet  foydalanuvchilari  va  axborot  berib  boriladigan  multimedia-

---

ilovalar uchun asosiy innovatsiya (yangi paydo bo‘lgan narsa) - axborot oqimlariga 
oid  SIMD-kengaytirishlar  bo‘ldi.  Ularga  kirgan  70  ta  yangi  komandalar  tasvirlar, 
3D-grafikalar,  tovushli  va  video  axborot  oqimlariga  ishlov  berish,  shuningdek 
nutqni  tanib  olish  imkoniyatlarini  sezilarli  darajada  kengaytirdi.  Internet- 
ilovalarning  kelgusi  avlodlari  uchun  ham  yetarli  bo‘ladigan  quvvati  uchun  ham 
Pentium III protsessor - uzoqni ko‘ra bilgan shaxsiy kompyuter foydalanuvchilari 
uchun a’lo kompyuter bo‘lib qoldi. 
Mazkur  protsessorlarning  barchasi  0,18  mikronli  ilg‘or  ishlab  chiqarish 
texnologiyasi asosida ommaviy ravishda ishlab chiqariladi. Ushbu texnologiya takt 
chastotasining  oshishini,  bir  qator  muhim  yangiliklar  kiritilgani  bois  ish 
unumdorligi  yanada  ortishini,  energiya  iste’moli  pasayishini  ta’minladi,  o‘lchami 
odam  sochi  tolasining  besh  yuzdan  bir  qismi  o‘lchamiga  teng  narsalarga  ishlov 
berish imkoniyatini beradi. 
Stol  ustiga  o‘rnatiladigan  va  olib  yuriladigan  shaxsiy  kompyuterlar  uchun 
chiqarilgan  Pentium  III,  shuningdek,  serverlar  va  ish  stansiyalari  uchun  ishlab 
chiqarilgan  Pentium  III  Xeon  protsessorlari  prinsipial  jihatdan  yangi  sanalgan  bir 
qator  o‘ziga  xos  texnologik  xususiyatlarga  ega.  Bunday  xususiyatlar  jumlasiga 
Advanced Transfer Cache rusumli 2 darajaga mansub kesh-xotira qurilmasi hamda 
tizimga oid takomillashtirilgan buferlashtirish jarayoni kiradi. 
Advanced Transfer Cache texnologiyasining qo‘llanilishi protsessor yadrosi 
bilan  protsessor  ichiga  o‘rnatilgan,  256  Kbayt  hajmli  2-  darajaga  mansub  to‘la 
tezlik bilan ishlovchi kesh-xotira qurilmasi o‘rtasidagi signal o‘tkazish yo‘lini ikki 
hissa ko‘paytirish imkonini yaratdi. 
O‘z  navbatida,  tizimga  oid  takomillashtirilgan  buferlashtirish  jarayoni 
"buferlar"ning  soni  ortishi  tufayli  ma’lumotlarning  tizim  shinasidan  protsessorga 
jadal o‘tishini ta’minlaydi. 
0,18  mikronli  yangi  ishlab  chiqarish  jarayonida  ftor  bilan  legirlangan 
kremniy  dioksididan  (SiOF)  tayyorlangan  kam  hajmli  izolyatorlarga  ega 
alyuminiydan  qilingan  olti  qatlamli  o‘zaro  birikmalar  qo‘llaniladi.  Bu  esa,  o‘z 
navbatida,  iste’mol  qilinadigan  kuchlanishni  1,1-1,65  Voltga  qadar  pasaytirish 
imkonini  yaratadi  (bugungi  protsessorlar  ichida  eng  ko‘p  energiya  iste’mol 
qiladiganlari  1,35  Volt  kuchlanish  iste’mol  qiladi).  Pentium  III  protsessorlari 
kontaktlari  bir  tomonda  joylashtirilgan  kartridj  ko‘rinishida  ishlab  chiqariladi 
(Single  Edge  Contact  Cartridge  2,  S.E.C.C.2).  Bunday  kartridj  protsessorni 
o‘rnatish  va  himoya  qilish  qulayligini  hamda  kelgusida  ishlab  chiqariladigan 
yuqori  unumdor  tizimlarga  moslashishini  ta’minlaydi.  440BX  rusumli  AGP- 
platforma  bilan  mos  kelishi  protsessorning  mavjud  tizimlarga  o‘rnatish  imkonini 
beradi  va  kompyuter  bozorida  yanada  yangi  kompyuterlar  chiqarilishini 
jadallashtiradi.