Shaxsiy kompyuterlar uchun mikroprotsessorlar

 
Intel korporatsiyasi 
 
Intel - INTegrated ELectronics korporatsiyasi 1968 yili Robert Noys (Robert 
Noyce)  va  Gordon  Mur  (Gordon  Moore)  tomonidan  yaratilgan  bo‘lib,  ularga, 
keyinchalik  Intel  korporatsiyasining  Direktorlar  kengashi  raisi  lavozimigacha 

---

ko‘tarilgan  Endryu  Grouv  (Andrew  Grove)  ham  o‘sha  yili  qo‘shildi.  1974  yili 
korporatsiyaga  uning  bo‘lajak  prezidenti  va  bosh  boshqaruvchisi  Kreyg  Barrett 
(Craig Barrett) keldi. 
Biroq,  bungacha  mikroprotsessorni  yaratish  borasidagi  dastlabki  tajribalar 
dastlab  Shockley  Semiconductor  Laboratory  firmasi  so‘ngra  Fairchild 
Semiconductor  firmasida  (yarim  o‘tkazgichlar  laboratoriyalari)  o‘tkazilgan  edi. 
Noys  va  Gordon  ikkala  firma  xodimlari  bo‘lishib,  ular  yaratishgan  Intel,  ushbu 
firmalarda to‘plangan tajribalarni tabiiy ravishda o‘ziga mujassam etgan qandaydir 
alkimyo tarkibga o‘xshash korxona bo‘ldi. 
Noys  miyasiga  sxema  yig‘ish  mobaynida  simlardan  foydalanmasdan 
elementlarni  bitta  kremniyli  plastina  ustida  yig‘ib,  o‘zaro  ulab  ko‘rish  g‘oyasi 
kelgan. 
1959  yili  Noys  diffuzion  integral  yoki  metall  changi  purkalgan  rezistorlar 
haqida,  teskari  yo‘nalishga  qo‘zg‘atilgan  pn-o‘tishlar  yordamida  asboblarni  bir-
biridan  izolyatsiya  qilish  xususida  hamda  yuzaga  metall  changini  purkash  yo‘li 
bilan hosil qilingan oksidlarda ochilgan teshiklar orqali elementlarni bir-biri bilan 
ulash to‘g‘risida o‘zining birinchi batafsil ma’lumotnomasini havola etdi. 
Yana  bir  oy  o‘tgach,  Noys  bir  nechta  elementlarni  bitta  kristall  ustiga 
joylashtirish g‘oyasi bilan o‘rtoqlashdi. Ayni shu fursatdan integral sxema haqidagi 
g‘oya  real  voqelikka  aylandi.  Fairchild  Semiconductor  uvaffaqiyat  cho‘qqisiga 
chiqqan paytda Robert Noys va Gordon Mur Intel firmasini yaratish maqsadida o‘z 
firmalarini tark etishdi. 
O‘sha  davrdan  e’tiboran  Intel  firmasi,  unda  ishlaydigan  xodimlar  soni  64 
mingdan oshib ketgan, har yili (1997 yil oxirida olingan ma’lumotlarga ko‘ra) 25 
milliard  dollardan  ortiq  yillik  daromad  ko‘radigan,  mikroprotsessor  ishlab 
chiqarish bo‘yicha dunyoda eng yirik korxonaga aylanib qoldi. 
Hisoblash  mashinasining  "miyasi"  deb  nom  olgan  mikroprotsessor  shaxsiy 
kompyuter  va  boshqa  ko‘plab  elektron  qurilmalarni  boshqaradigan  bosh  organ 
vazifasini bajaradi.