Shaxsiy kompyuterlar uchun mikroprotsessorlar

 
 
MAVZU: KOMPYUTER TA’MINOTI VA UNING TURLARI 
 
Kompyuter ishlashi uchun zaruriy shart- dasturlarning mavjudligidir.  
Dastur ta’minoti 2 ta guruhdan iborat:  
- tizimning ishlashi bilan bog‘liq tizim dasturlari;  
- amaliy dasturlar.  
Tizim  dasturlari  kompyuterning  ishlashi  uchun  zarur  dasturlar  bo‘lib,  u 
kompyuterning  ishlashini  boshqaradi,  uning  turli  qurilmalari  orasida  muloqotni 
tashkil  qiladi.  Kompyuterdan  foydalanishni  osonlashtiruvchi  tizim  dasturlarining 
yadrosi  operatsion  tizimlardir.  Operatsion  tizim    foydalanuvchi  va  kompyuter 
orasida  bevosita  muloqot  o‘rnatishni,  kompyuterni  boshqarishni,  foydalanuvchi 
uchun  qulaylik  yaratishni,  kompyuter  resurslaridan  oqilona  foydalanish  va 
hokazolarni ta’minlovchi dasturlardir.  

---

Hozirgi paytda turli operatsion tizimlar mavjud. Masalan: UNIX, MS DOS, 
PS  DOS,  DRD  DOS,  OS/2,  WARP,  WINDOWS,  MACINTOCH,  LINUX  va 
boshqalar. Bundan tashqari, xizmat qiluvchi dasturlar mavjud. Ular dastur utilitlari  
deb  atalib,  yordamchi  amallarni  bajarib,  kompyuter  ishlashini  qulaylovchi 
dasturlardir.  
Amaliy  dasturlar  predmet  sohadan  olingan  alohida  masalalar  va  ularning 
to‘plamini  yechish  uchun  qaratilgan  bo‘lib,  amaliy  masalalarni    yechish  uchun 
mo‘ljallangan.  Bunday  dasturlar  majmui  amaliy  dasturlar    paketi  (ADP)  deb 
ataladi.  
Dasturlar  odatda  magnit  yuritgichlarda  joylashgan  bo‘ladi.  Ammo 
operatsion  tizimlar  va  u  bilan  bog‘liq  dasturlar  ancha  katta  hajmga  ega  bo‘lgani 
tufayli keyingi paytlarda lazer disklariga yozilmoqda.  
Ba’zi  bir  tizimli  dasturlar,  masalan,  kiritish-chiqarishning  asosiy  tizim 
dasturlari (ular BIOS (Basa Input  Output System)) deb ataladi va to‘g‘ridan-to‘g‘ri 
kompyuterning doimiy xotirasida saqlovchi qurilmasiga yozilgan bo‘ladi.