Shaxs rivojlanishining umumiy qonunlari, uning

Rivojlanishda ta’lim va tarbiyaning roli.
Jamiyatning bolalar ongiga ta’sir o‘tkazishi asosan ta’lim-tarbiya orqali 
amalga oshiriladi. Bolani o‘rab olgan muhit mehnat va til oqibat natijasida vositaga 
aylanadi. Shu sababli inson kamolatida ta’lim va tarbiyaning yetakchilik qilishiga 
imkon berish darkor chunki: 
1. Ta’lim va tarbiya jarayonida kishi organizmning o‘sishi va muhitning 
tsixiyali ta’sir bera olmaydigan narsalarni o‘rganib oladi. Masalan, gaplashishni 
muhitdan yozish va o‘qishni maxsus ta’lim yo‘li bilan o‘rganadi. 

---

2.Ta’lim va tarbiya yordamida xatto kishining ba’zi tug‘ma kamchiliklari 
ham kerakli tomonga o‘zgaradi.(kar.kur va bosh). 
O‘qish yozishning o‘rganib boshqalar ongiga bir xil ta’sir ko‘rsatadi. Ta’lim 
tarbiya yordamida muhitning salbiy ta’siri natijasida ro‘y bergan kamchiliklarni 
tugatish mumkin.(qo‘pollik, so‘kish, karta o‘ynash, chekish va x) 
4.Ta’lim jarayonida bolaga bilimlar, ko‘nikma va malakalar hosil bo‘libgina
qolmay, balki, ilmiy dunyoqarash 29 yoshida akademik bo‘lgan. Viktor Gyoge 25 
yoshda 
Fransiya 
fanlari 
akademiyasining 
maxsus 
yorlig‘ini 
olgan. 
N.I.Lobachevskiy 14 yoshda Kozon universitetiga kirib 23 yoshida professor 
bo‘lgan. 
Inson kamol topishida shaxsiy faoliyatining roli. 
Yuqorida qayd e’tilgan omillardan tashqari ijtimoiy taraqqiyot shaxsning 
o‘zi ham faol ishtirok etgandagina undagi tug‘ma layoqat uyg‘onadi, itse’dodlari, 
qobiliyatlari o‘sadi. Bu borada uning o‘z utsida ishlash ham muhim ahamiyat kasb 
etadi. Insonning to‘xtovsiz izlanishi, sabr toqat bilan k‘’nikma va malakasini 
oshirish, kishilar bilan muloqotda bo‘lish va boshqa xususiyatlar xam zarur 
bo‘ladi. Umuman pedagogik jixatida to‘g‘ri uyushtirilgan xar qanday faoliyat bola 
shaxsning aqliy, axloqiy. Estetik, jismoniy, irodaviy rivojlanishiga ta’sir etadi. 
Bolalarning yosh davrlari xususiyatlari tavsifi. 
Tibbiyot, bolalar anatomiyasi, fiziologiyasi, psixiologiyasi, pedagogika 
fanlari yutuqlari va ularning tavsiyalariga ko‘ra bolaning yosh davrlarining 
quyidagicha guruhlashtirish qabul qilingan: 
1.Go`daklik davri.(1 yoshgacha bo‘lgan davr) 
2.Maktabgacha davri (1-3 yoshgacha)
3.Maktabgacha tarbiya yoshi (3-6-7 yoshgacha) 
4.Maktab yoshidagi kichik o‘quvchilar (6-7 yoshdan 11-12 yoshgacha) 
5.O‘rta maktab yoshi (12 yoshdan 16 yoshgacha) 
6.Maktab yoshidan katta o‘quvchilar (16-18)