Shaxs rivojlanishining umumiy qonunlari, uning

O‘zbekiston Xalq ta’limi tizimi. 
Xalq ta’lim tizimi deb muayyan mamlakatning ichki va tashqi taraqqiyotiga 
ta’sir ko‘rsatuvchi hamda ma’lum bir qoidalar asosida tashkil e‘tilgan barcha 
ta’lim tarbiya muassasalarning tuzilishiga aytiladi. Bu jamiyatning eng utsivor 
sohasi hisoblanadi. Har bir jamiyatning rivojlanish darajasi ham shu sohaga 
bog‘liq. 
O‘zbekitson Respublikasining kontsitutsiyasining 18 va 4-moddasida 
ta’kidlanganidek respublikamizda yashovchi barcha fuqarolar jinsi,irqi, millati, tili, 
dini, ijtimoiy kelib chiqishi, e’tiqodi, shaxsi va ijtimoiy mavqeidan qat’iy nazar 
bilim olish huquqiga ega. 
Qisqacha tarix. 
Taniqli Benetsedlik olim Marka Pulo o‘zi vaqt xozirgi O‘zbekitson, 
Tojikitson, Turkmanitson va quyi viloyatlar xududida yashagan xalqlarning 

---

an’analari urflangan. O‘zining o‘rgangan izlanishlariga tayangan holda «Nur 
sharkdan taraladi» deb yozgan edi. 
Markaziy Osiyo arablar tomonidan bosib olingan paytlarda ham iqtisodiy 
madaniy xolati jihatidan rivojlangan mamlakatlardan biri bo‘lganligi bizga 
ma’lum. Arablar bir umrga kelib ketgani yo‘q. Islomga iymon keltirmagan barcha 
mahalliy xalqlarning milliy g‘ururiga tegmaslik yo‘lida bordilar. Maktab, 
madrasa, masjidlar faqat ibodatxona emas, balki tarbiya o‘chog‘i vazifasini 
bajargan demak, bilim, madaniyat, axloq cho‘qqilariga erishishda dinning ham o‘z 
o‘rni bordir. U davrda savod chiqarish xavf va so‘zlarni yozishni o‘rganishdan 
boshlanar edi. Maktab so‘zi “arabcha” yozuv o‘rgatadigan joy» deb nomlanishi 
ham ana shundandir. Har bir maktabda talabalar soni 39-40 dan oshmagan,masjid 
qonundagi maktablarda 15-20 talaba o‘qigan. 
«Madrasa so‘zi arabcha» “dars o‘qitadigan joy”, maruza tinglaydigan joy 
ma’nosini anglatadi. Madrasalarda 15-29, 30-40,100-150 gacha talabalar tahsil 
ko‘rgan. 1885-yilda bitta Qo‘qon xonligida 1 ming aholi 182 madrasa-1039 talaba 
1703 maktab-28278 o‘quvchi. 229 Korxona 1701 o‘quvchi 6154 masjidlar bo‘lgan, 
Oktyabr revolyutsiyasidan so‘ng O‘zbekitsondagi 2% aholi savob deb talqin 
qilingan.