Shaxs rivojlanishi haqida tushuncha. Individ, shaxs, individuallik

Shaxs rivojlanishi haqida tushuncha. Individ, shaxs, individuallik. Shaxs tushunchasi insonga taalluqli bo‘lib, psixologik jihatdan taraqqiy etgan, shaxsiy xususiyatlari va xatti-harakatlari bilan boshqalardan ajralib turuvchi, muayyan xulq-atvor va dunyoqarashga ega bo‘lgan jamiyatning a’zosini ifodalashga xizmat qiladi. Odam shaxs bo‘lishi uchun psixik jihatdan rivojlanishi, o‘zini yaxlit inson sifatida his etishi, o‘z xususiyatlari va sifatlari bilan boshqalardan farq qilmog‘i kerak.

“Individ” nima? Bola ma’lum yoshga qadar “individ” sanaladi. Individ (lotincha “individium” so‘zidan olingan bo‘lib, «bo‘linmas», «alohida shaxs», «yagona» ma’nolarini anglatadi) xatti-harakatlarini shartli refleks yordamidagina tashkil eta oluvchi biologik mavjudotdir.

Individuallik esa shaxsning o‘ziga hos xususiyatlari bo‘lib, uning namoyon bo‘lishi tarbiya jarayonini amalga oshirishda bola shaxsini puhta o‘rganish, uning yashash sharoitlaridan etarli darajada habardor bo‘lish va ularning hisobga olinishini taqozo etadi.

Individual yondashuv o‘quvchilarning aqliy qobiliyatlari, bilishga bo‘lgan qiziqish hamda iste’dodini namoyon etishda muhim ahamiyatga ega.

Bola harakatlari ongli, ijtimoiy munosabatlar jarayonidagi ishtiroki natijasida shakllana boradi.

Odamning ijtimoiy mavjudot sifatida shaxsga aylanishi uchun ijtimoiy muhit sharoitlari va tarbiya kerak bo‘ladi. Ana shular ta’sirida odam inson sifatida rivojlanib boradi va shaxsga aylanadi.

Bola shaxsining rivojlanishi inson ijtimoiy mavjudotdir degan falsafiy ta’limotga asoslanadi. Ayni vaqtda inson tirik, biologik mavjudot hamdir. Demak, uning rivojlanishida tabiat rivojlanishining qonuniyatlari ham muhim ahamiyatga ega. SHuningdek, shaxs bir butun mavjudot sifatida baholanar ekan, uning rivojlanishiga biologik va ijtimoiy qonuniyatlar birgalikda ta’sir etadi, ularni bir-biridan ajratib bo‘lmaydi.

Chunki shaxsning faoliyati, hayot tarziga yoshi, bilimi, turmush tajribasi bilan birga boshqa fojiali holatlar, kasalliklar ham ta’sir etadi.

Inson butun umri davomida o‘zgarib boradi. U ham ijtimoiy, ham psixik jihatdan kamolga etadi, bunda bolaga berilayotgan tarbiya maqsadga muvofiq bo‘lsa, u jamiyat a’zosi sifatida kamol topib, murakkab ijtimoiy munosabatlar tizimida o‘ziga munosib o‘rin egallaydi. Chunki rivojlanish tarbiya ta’siri ostida boradi.

Shaxsning fazilatlarini to‘g‘ri ko‘rish va bexato baholash uchun uni turli munosabatlar jarayonida kuzatish lozim.

Demak, shaxsni rivojlantirish vazifasini to‘g‘ri hal etish uchun uning xulqiga ta’sir etuvchi omillar hamda shaxs xususiyatlarini yaxshi bilish zarur.

Tarbiya bolaga samarali ta’sir etishi uchun o‘sish va rivojlanish qonuniyatlarini bilish va hisobga olish maqsadga muvofiq. SHunday qilib, rivojlanish va tarbiya o‘rtasida ikki tomonlama aloqa mavjud.

Inson rivojlanishi – juda murakkab jarayon. U tashqi ta’sirlar hamda ichki kuchlar ta’sirida sodir bo’ladi. Tashqi omillarga insonni o’rab turgan tabiiy va ijtimoiy muhit, shuningdеk bolalarda muayyan xislatlarni shakllantirish bo’yicha maqsadga yo’naltirilgan faoliyat kiradi. Ichki omillarga esa biologik, irsiy omillar kiradi.

Insondagi biologik va ijtimoiy omillar – bu bir-biriga bog’liq bo’lmagan ikki parallеl chiziqlar emas. Har bir shaxsda ular shunday chambarchas qo’shilib kеtadiki, ularning farqlari shunday turli-tumanki, tadqiqotchilar bola rivojlanishi asosida ikki o’ta muhim bo’lgan omilni irsiyat va muhitni ajratadi. Ular (irsiyat va muhit) inson rivojlanishi manbalari va shartlari hisoblanadi.

Biologik omillar. Biologik irsiyat insonni inson qiladigan umumiylikni hamda insonlarni tashqi va ichki jihatdan turli qiladigan farqlanishni aniqlaydi. Irsiyat dеganda bolalar gеnеtik dasturiga kiritilgan muayyan xislat va xususiyatlarning ota-onadan bolaga turli xil o‘xshashlik, xususiyatlarning o‘tishi tushuniladi. Irsiyatga ko‘ra bolaga ota-onasidan inson organizmi, asab tizimi, miya va xis tuyg‘u organlari, shuningdek, qomat tuzilishi, soch teri rangi o‘tadi. Bular insonni boshqa insonlardan ajratib turuvchi tashqi omillar hisoblanadi. Shuningdek irsiyat bo‘yicha nerv faoliyatini rivojlantiradigan nerv xususiyatlari ham o‘tishi mumkin. Irsiyat bolaning tabiiy xususiyatlari asosida biror bir faoliyat sohasida muayyan qobiliyatlarining shakllanishini ko‘zda tutadi. Psixologik ma’lumotlarga ko‘ra qobiliyat insonning tabiiy xususiyati bo‘la olmaydi. Bola qobiliyatlarining namoyon bo‘lishi uning hayot, talim-tarbiya jarayonlariga bog‘liq.

Hozirgi paytda bola rivojlanishiga ekologik muhit, atmosferaning buzilishi kabi tashqi omillar ham salbiy ta’sir ko‘rsatadi. Buning natijasida jismoniy nuqsonli bo‘lib tug‘ilayogan bolalar soni ko‘paymoqda. Bunday bolalarning muomalaga kirishishi va faoliyat yuritishi nihoyatda og‘ir kechadi.
Inson bo’lib еtishish uchun faqatgina biologik irsiyatning o’zi kifoya emas. Inson faqat sotsiolizatsiya jarayonida, ya’ni muloqotda, boshqa insonlar bilan o’zaro ta’sirda shaxs bo’lib еtishadi. Inson jamiyatidan tashqarida ma’naviy, ijtimoiy, psixik rivojlanishi sodir bo’la olmaydi. Bu fikrni barchaga ma’lum hollar, ya’ni inson bolasi hayvonlar orasida o’sgani yanada mustahkamlaydi.

2 Yaponiya

Yaponiya YaIM va korporativ tashkilotlar haqida gap ketganda Osiyodagi eng yirik davlatlardan biridir. Muvaffaqiyatlarining sababi nafaqat ularning kuchli ish axloqi, balki ajoyib o'quv dasturlari va tuzilishida ham.

Shu sababli, xalqaro talaba sifatida siz qaysi universitet sizning qiziqishlaringizga eng mos kelishini bilishingiz mumkin.

Kelinglar, kelinglar, Yaponiyaning 2022 yildagi xalqaro talabalar uchun eng yaxshi universitetlarini ochib beramiz.

Dunyodagi eng yirik kompaniyalarning ko'p soni boshqa mamlakatlarda filiallar ochishdan oldin Yaponiyada ish boshladi.

Aslida, ularning bosh ofislarining 90% hozirda Yaponiyada. Bunga yaxshi misol - Hyundai.

Tadqiqotlar va innovatsiyalar joyi sifatida Yaponiyada ko'plab tadqiqot markazlari mavjud bo'lib, ularda jiddiy tadqiqotlar olib boriladi.

Xuddi shu yo'nalishda, Yaponiya universitetlari tadqiqotni boshqa narsalar qatoriga ustuvor vazifa qilib qo'ydilar.

aponiya turli vaqtlarda katta yutuqlarni qayd etgan juda ko'p taniqli va aql bovar qilmaydigan universitetlarga ega.

O'z institutlarining bitiruvchilari turli kompaniyalar va korporatsiyalarning kashshoflari bo'lishdi.

Shunday qilib, hozirgi kunda Yaponiyada 780 ta universitet mavjud bo'lib, ularning 80% dan ortig'i xususiy institutlardir.

Moreso, kasb-hunar maktablari va qiziquvchilar uchun ixtisoslashtirilgan dasturlar mavjud.

Yaponiyaning rasmiy tili yapon bo'lsa ham, ularning ba'zi universitetlari ingliz tilida dars beradi.

Shu sababli, chet ellik talabalar ushbu universitetlarga yugurishadi, shuning uchun ular yangi tilni o'rganishga hojat yo'q.

Tadqiqotlar shuni ko'rsatadiki, chet ellik talabalar ingliz tilida dars beradigan ushbu universitetlarda o'zlarini yanada qulayroq his qilishadi.

Demak, Yaponiyadagi ingliz universitetlari Tokio universiteti, Kyushu universiteti, Vaseda universiteti va Nagoya universitetidir.

Aslida Yaponiyada davlat universitetlariga qaraganda ko'proq xususiy universitetlar mavjud.

Buning sababi shundan iboratki, hukumat odamlarni talabalar o'qishi va ulg'ayishi mumkin bo'lgan o'quv markazlarini yaratishga undaydi.

Shunday qilib, ko'plab xususiy muassasalar paydo bo'ldi va ular Yaponiyadagi davlat universitetlari sonidan ancha ko'p bo'ldi.

Yaponiyadagi 780 universitetning faqat 156 tasi davlat universitetlari. Shuning uchun Yaponiyada 156 ta davlat universiteti mavjud.

Yaponiya mashinasozlik va muhandislik sohasidagi innovatsiyasi bilan butun dunyoga tanilgan. Ushbu o'n yillikda ular ko'proq sohalarga kirishni rejalashtirishmoqda.

Albatta, ularning ilmiy institutlari o'sib borgani sari ularning innovatsiyalarining kuchi o'sib boradi.

Shuning uchun xalqaro talabalar uchun Yaponiyaning eng yaxshi universitetlari;

• 
  Tokio universiteti
  
• 
  Kyoto universiteti
  
• 
  Osaka universiteti
  
• 
  Keio universiteti
  
• 
  Tama universiteti
  
• 
  Tohoku universiteti
  
• 
  Ritsumeikan universiteti
  
• 
  Meiji universiteti
  
• 
  Kyushu universiteti
  
• 
  Hokkaydo universiteti
  
• 
  Akita xalqaro universiteti
  
• 
  Tokio xristian universiteti
  
• 
  Waseda universiteti
  
• 
  Tsukuba universiteti
  

3 talim muassasini boshqarish

• 
  Ta’lim tizimini davlat tomonidan boshqarish O‘zbekiston Respublikasining «Ta’lim to‘g‘risida»gi qonunining (1997-yil) 3-moddasida belgilangan ta’lim sohasida davlat siyosatining asosiy tamoyillariga muvofiq amalga oshiriladi. O‘zbekiston Respublikasining «Ta’lim to‘g‘risida»gi qonunida O‘zbekistonda ta’lim sohasini boshqarish respublika tasarrufidagi yuqori hukumat va uning boshqarish organlari hamda mahalliy hukumat va uning boshqarish organlari tomonidan amalga oshirilishi ko‘rsatilgan.
  
•