Shaxs qaytarilmas, u o‘z sifatlari va borligi bilan noyobdir. Ana shu qaytarilmaslik va noyoblikning asosida uning individual-psixologik xususiyatlari majmui yotadi

Tabiiy qobiliyatlar – bu idrok, xotira, tafakkur va boshqa psixik jarayonlarda namoyon bo‘lish qobiliyatdir.
Umumiy qobiliyatlar odamga bir qancha faoliyat sohasida ham muvaffaqiyatli faoliyat ko‘rsatish va natijalarga erishishga imkon beradi.
Maxsus qobiliyatlar insonni biror-bir maxsus faoliyat yo‘nalishidagi muvaffaqiyatini ta’minlaydi va uning namoyon bo‘lishi uchun maxsus layoqat lozim (musiqiy, matematik, texnik).
Pedagogik qobiliyatlar: a) didaktik qobiliyatlar; b) akademik qobiliyatlar; v) perseptiv qobiliyatlar (ichki dunyosiga kirish); g) nutq qobiliyati; d) tashkilotchilik qobiliyati; e) avtoritar qobiliyatlar; j) kommunikativ qobiliyatlar; z) pedagogik xayol; i) diqqatni taqsimlay olish qobiliyati; k) texnik qobiliyatlar. Insonlar asosan turli tiplardan tashkil topgan aralash tiplardan iboratdir. Lekin har bir shaxsda ma’lum bir tip ko‘rinishi ustunlik qilishi mumkin. SHunga ko‘ra qaysi bir tip ustunlik qilsa, shaxs shu tip bilan belgilanadi.
Qobiliyatlar taraqqiyotining yuksak bosqichi iste’dod deyiladi. Iste’dod – bu kishiga qandaydir murakkab mehnat faoliyatini muvaffaqiyatli, mustaqil va orginal tarzda bajarish imkonini beradigan qobiliyatlar majmuidir.
Talant (yunoncha qimmatbaho, noyob narsa, irsiy, tabiiy xislat degan ma’noni anglatadi) muayyan faoliyatning muvaffaqiyatli bajarilishini ta’minlaydigan qobiliyat hamda iste’dodlar yig‘indisidan iborat individual xususiyatdir.