Shaxs psixologiyasining metodologik prinsiplari

A.V.Petrovskiy tahriri ostida chiqqan "Umumiy psixologiya" darsligida “individ" tushunchasida kishining nasl-nasabi ham mujassamlashgandir. Yangi tug’ilgan chaqaloqni, katta yoshdagi odamni ham, mutafakkirni ham, aqli zaif ovsarni ham, yovvoiylik bosqichidagi qabilaning vakilini ham, madaniyatli mamlakatda yashayotgan yuksak bilimli kishini ham individ deb hisoblash lozim.

• Individ tushunchasi professor E.G’ozievning "Umumiy psixologiya" darsligida tavsiflanishicha, individ lotincha ajralmas, alohida zot ma'nolarini anglatib, inson zotiga xoslik masalasini belgilab beradi. Shuningdek, katta yoshdagi tuhiy sog’lom odamlar hani, chaqaloq ham, nutqi yo’q oddiy malakalarni o’zlashtira olmaydigan aqli zaiflar ham individiar deb ataladi.
• M.G.Davletshin tahriri ostida chiqqan "Psixologiyadan qisqacha izohli lug’atda" individ bo’linmas, ayrim jins, shaxs ma'nolarini anglatib, bioiogik turga kiruvchi alohida tirik mavjudot sifatida ko’rsatib o’tiladi.

Шахс.

• -бу индивидни ижтимоийлашуви давомида шаклланадиган сифати.

• Шахс белгилари.
• Мотивлар тизими.
• Шахс йуналиши.
• Уз-узини англаш.
• Уз-узини бахолаш.
• Инсонга хос булган барча ижтимоий белгилар.

• Индивидуаллик
• Инсоннинг фақат ўзига хос бўлган ва уни бошқалардан ажратиб турадиган хусусиятлар мажмуи
• Индивидуаллик наслий хусусиятлар асосида ижтимоий мухит таъсирида шаклланади

• Индивидуал психологик хусусиятлар.
• Кобилиятлар ва кизикишлар.
• Интеллект.
• Темперамент.
• Характер.
• Иродавий сифатлар.
• Эмоция ва мотивация.

Психология тарихида шахс ва уни тараккиёти масалаларини урганиш боскичлари.

• Фалсафий -бадиий. XIX асргача.
• Клиник боскич XIX аср охири XX аср бошлари.
• Экпериментал боскич XX боши .

Falsafiy – badiy davr va klinik davr

• etnik faylasuflarning qarashlaridan bоshlab o`z ichiga sharq mutafakirlarining fikrlarini qamrab оladi. (Al-Farоbiy, Abu Ali ibn Sinо, Bоbur, Umar Хayyom va h.k ) va XIX asrning birinchi o`n yilligida falsafiy qarashlar bilan birga shaхs muammоsiga psiхiatr vrachlar qiziqishlari yuzaga kеldi. XX asrning birinchi yarmida shaхs muammоsiga prоfеssiоnal psiхоlоglar e’tibоr bеra bоshladilar.