«sharq» nashriyot-matbaa aksiyadorlik kompaniyasi bosh tahririyati

Fiziologik moslanishlar
  issiqlik  ajralish  darajasining  o‘zgarishi  bilan 
bog‘liq,  organizmning  markaziy  nerv  sistemasi  tomonidan  reflektor  tarzda 
boshqariladi.  Yuqori  haroratda  poykiloterm  va  gomoyoterm  hayvonlarda 
tana  yuzasidan  suv  bug‘lanishi  hisobiga  issiqlikning  ajralishi  kuchayadi. 
Sutemizuvchilarda  termoregulatsiya  teridagi  qon  tomirlarining  kengayishi  va 
torayishi  tufayli  ta’minlanadi. 
Sovuq  haroratda  hayvonlarda  muskullarning  beixtiyor  qisqarishi  –  titrash 
tufayli  issiqlik  hosil  bo‘lishi  kuchayadi.  Ba’zi  hayvonlar  qishda  uyquga 
ketadi  (yumronqoziq,  sug‘ur,  tipratikan,  ko‘rshapalak).  Tana  harorati 
doimiyligini  saqlashda  teri  osti  yog‘  qatlami  katta  ahamiyatga  ega  (pingvin, 
kurakoyoqlilar,  kitsimonlar).  Tana  haroratini  bir  xil  saqlashda  qushlar  va 
sutemizuvchilarda to‘rt kamerali yurakning bo‘lishi, nafas olish organlarining 
takomillashuvi,  organizmning  yetarli  darajada  kislorod  bilan  ta’minlanishi 
orqali  moddalar  almashinuvida  organizmlarning  hayotiy  jarayonlarga  sarf 
bo‘ladigan  energiyaning  hosil  bo‘lishi  muhim  o‘rin  tutadi.