«sharq» nashriyot-matbaa aksiyadorlik kompaniyasi bosh tahririyati



Download 4,78 Mb.
Pdf ko'rish
bet139/312
Sana26.06.2021
Hajmi4,78 Mb.
#101651
1   ...   135   136   137   138   139   140   141   142   ...   312
Bog'liq
biologiya 11 uzb

Energiya piramidasi har bir trofik darajada oziq tarkibidagi energiya miqdorini 
aks  ettiradi.  Ekologik  piramidalar  orasida  energiya  piramidalari  ekosistemaning 
funksional  holati  haqida  to‘liq  ma’lumot  beradi.  Chunki  organizmlar  soni  va 
biomassasi  ularda  to‘plangan  energiya  miqdori  bilan  emas,  balki  ekosistema 
mahsuldorligi,  biomassaning  o‘sish  tezligi  bilan  bog‘liq.  Ekosistemaning  aynan 
shu  vaqtdagi  organizmlar  soni  va  ularning  massasini,  ya’ni  statik  holatini  ifoda 
etadigan  son  va  biomassa  piramidalaridan  farq  qilib,  energiya  piramidalari  oziq 
zanjiri  orqali  energiyaning  o‘tish  dinamikasini  aks  ettiradi. 
Energiya  piramidasiga  organizmlarning  tana  o‘lchamlari,  ulardagi 
metabolizm  jarayonlarining  intensivligi  ta’sir  etmaydi,  shuning  uchun 
energiyaning  barcha  manbalari  to‘g‘ri  hisobga  olinsa,  piramida  tipik  shaklga 
ega  bo‘ladi.  Ekologik  piramida  qoidasiga  binoan,  quyi  trofik  darajadan 
yuqori  darajaga  energiyaning  10%  i  o‘tishini  hisobga  olsak,  oziq  zanjiridagi 
trofik  darajalarning  umumiy  soni  oltitadan  oshmaydi. 
Biologik  mahsuldorlik  qonuniyatlarini  bilish,  energiya  oqimini  miqdoriy 
jihatdan  hisob-kitob  qilish  imkoniaytining  mavjudligi  inson  tomonidan 
sayyoramizdagi  asosiy  oziq  manbalari  hisoblanadigan  tabiiy  va  sun’iy 
ekosistemalardan  unumli  foydalanishda  katta  amaliy  ahamiyat  kasb  etadi. 
Shu  asosda  ko‘p  miqdorda  birlamchi  va  ikkilamchi  mahsuldorlikni 
oshirishda  insonning  xo‘jalik  hamda  tabiatdagi  biologik  xilma-xillikni 
saqlash borasidagi faoliyatini to‘g‘ri tashkil etish mumkin. Ekosistemalarning 
dinamik  holatini  buzmasdan,  mahsuldorligiga  ziyon  yetkazmasdan  ulardagi 


106
o‘simliklar  va  hayvonlar  biomassasidan  oqilona  foydalanish  zarurligini  har 
birimiz  tushunishimiz  zarur. 

Download 4,78 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   135   136   137   138   139   140   141   142   ...   312




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish