«sharq» nashriyot-matbaa aksiyadorlik kompaniyasi bosh tahririyati

qonuniylik deganda, barcha davlat organlari, 
jamoat  birlashmalari,  mansabdor  shaхslar  va 
fuqa rolar  tomonidan  amaldagi  qonunlar  va 
nor mativ  huquqiy  hujjatlarning  bajarilishi 
tushuniladi.
Qonuniylik  davlatning  qonun  yaratuvchilik  va 
uni  tatbiq  etish  faoliyatini  ham  qamrab  oladi.  Qonun 
normalarining  yuqori  saviyada  ishlab  chiqmay  turib, 
mamlakatda qonun ustuvorligini ta’minlab bo‘lmaydi. 
Qonuniylikning bir necha prinsiplari mavjud. Ular:
◊ qonunning ustunligi;
◊ fuqarolarning qonun oldida tengligi;
◊ qonuniylikning yagonaligi;
◊ qonuniylikning maqsadga muvofiqligi;
◊ qonuniylikning demokratiya bilan bog‘liqligi;
◊ qonuniylikda хalq ishtiroki;
◊  yuridik  normalarni  buzganlik  uchun  barcha  sub-
yektlarning javobgarligi va boshqalar kiradi.
Qonuniylikning  asosiy  vazifasi  davlat  va  ijtimoiy 
tuzumni mustahkamlash, bozor iqtisodiyotiga o‘tayot-
gan  hozirgi  vaqtda  mulkning  turli  shakllarini  qo‘riq - 
lash, fuqarolarning huquq va burchini mustahkamlash-
dan iborat.
Jamiyatda  qonun  muqaddas  narsaga  aylanganda-
gina maqsadga erishish mumkin. Qonunga itoatkorlik 
huquqiy  madaniyatning  zaruriy  unsuri  bo‘lib,  u 
qonunlarni  puхta  bilib,  o‘rganibgina  qolmay,  balki 
ularga  to‘la  rioya  qilish,  ular  asosida  erkin  faoliyat 
yurgizishni taqozo etadi.
Ilgari  qonunga  itoatkorlik  to‘g‘risida  fikr  yuritish 
man  etilgan,  hatto  mazkur  atamaning  o‘zini  ham 
iste’molga  kiritish  urf  bo‘lmagan.  Zotan,  mazkur 
I bob. Davlat va huquq nazariyasi

---

53
4-§. Huquqiy munosabatlar tushunchasi
davrda  Konstitutsiya  va  qonunlarning  ustuvorligi 
muhim  bo‘lmay,  bir  partiyaning  hukmronligi  asosida 
ko‘rsatmalar  va  yo‘l-yo‘riqlar  berilardi.  Partiyaning 
irodasi qonunlar hokimiyati o‘rnini bosadigan omillar 
edi. 
Mamlakatimiz  o‘zining  istiqlol  yo‘liga  kirishi 
bilan  demokratik  jarayonlarning  jadallashuvi  huquqiy 
davlat  qurish  tamoyillarini  ishlab  chiqishga,  qonunga 
itoatkorlikni  esa  huquqiy  davlat,  qolaversa,  huquqiy 
madaniyatning  ajralmas  bir  qismi  kabi  baholash 
zarur.  Qonuniylikning  ahamiyati  naqadar  beqiyos 
ekanligini  bu  masalaning  Konstitutsiyada  alohida 
belgilab  qo‘yilganligidan  ham  bilsak  bo‘ladi.  Asosiy 
Qonunimizning 15-moddasida shunday deyiladi: