SHARQ MILLIY QANDOLAT MAHSULOTLARI TURLARI, ULARNING KIMYOVIY TARKIBI, TO'YIMLILIGINI HISOBLASH
Sharq shirinliklari - Arab va Markaziy Osiyo oshxonalaridagi qandolat mahsulotlarining umumlashtirilgan nomi. Sharq shirinliklarini tayyorlashda yong'oqlar, kunjut urug'lari, mayizlar, shakarlamalar, vanil, zanjabil, qizilmiya, gul suvi va boshqa ko'plab ingredientlar G'arb qandolatchilari uchun odatiy bo'lmagan kombinatsiyalarda keng qo'llaniladi. Sharq shirinliklari karamel va monpensier (masalan: qovurilgan yong'oq, kozinaki), shirinliklar (lokum, halva, nuga), un mahsulotlari (baklava, kyata) shaklida tayyorlanishi mumkin. Sharqda barcha turdagi shirinliklar "xalyaua" deb ataladi, bu arabchadan "shirinliklar" deb tarjima qilinadi (darvoqe, "halva" so'zi shu yerdan kelib chiqqan).
Bir vaqtlar tabiblar va farmatsevtlar faqat sharqona shirinliklarni ishlab chiqarish bilan shug'ullanishgan. “Shirinliklar quvonch belgisidir. Ular ruhni davolaydi, miyani oziqlantiradi va uni baxtga to'ldiradi! ” - Sharqda qadimdan gapirgan. Shifokorlarning ta'kidlashicha, shirinliklar ajoyib xususiyatlarga ega.
Sharq shirinliklarining assortimenti juda keng. Barcha shirinliklar uch guruhga bo'linadi: yumshoq konfetlar yoki karamel kabi mahsulotlar, turli mevali yoki sutli shirinliklar va un mahsulotlari... Karamel kabi shirinliklar asal, melas yoki shakarni eritib tayyorlanadi.
Yumshoq shakarlamalar kabi sharqona shirinliklar ko'pincha tuxum oqi bilan shakar siropidan va yong'oq, quritilgan mevalar yoki shakarlangan mevalar qo'shilishi bilan tayyorlanadi.
Holvaytar ko’pincha xayit, xatim va boshqa marosimlarida katta yoshdagi ayollar tomonidan pishirishadi. Bu shirinlikni har kim har xil ko’rinishda va har xil uslubda pishiradilar. Kimdir yog’dan so’ng un solib qovuradi, kimdur shakar solib qovuradi, kimdur suv o’rniga sut bilan pishiradi va shunga o’xshash pishiriladi. Har ikki xolatda xam, doimiy bir xillikda arashtirib turiladi va qozon boshidan uzoqlashmagan xolda tayyorlanadi va tarkibi, mazzasi bir xil faqat tayyorlash jarayoni ozgina boshqacharoq qilib pishiriladi. Bularning hammasi albatta buvilarimizdan bizgacha etib kelgan pishiriq uslibidir va buni ko’pchilik bilsa ham yozishni qaror qildim.
Kerakli mahsulotlar:
1 cho’mich o’simlik yog’i
1 kg shakar
200 gr un
2 litr suv
Tayyorlanishi:
Qozonga 1 cho’mch yog’ solib, qizdiriladi (ilgarigi cho’michlar taxminan 200 ml olardi hozir har xil o’lchamda).
So’ng 1 katta kosa (kosa 1 kg hisobiga oladi) bilan shakar solib, kovlab turiladi.
O’rta olov balanligida gazda 10-15 daqiqadan so’ng shakar erishni boshlaydi: shakar birinchi quyuqlashadi va keyin shakilsiz g’adir budirlar bo’lib, so’ng kichrayib, yana qayta eriy boshlaydi va qiyom qizg’ish rangda hosil bo’ladi.
Juda ham ehtiyot bo’lish kerak, agar shakar ko’p qizartirsa o’tib qoladi va achchiq tam bo’ladi. Agar ko’p erishidan qo’rqsangiz ozgina gadiri qolganda un solsa ham bo’ladi.
So’ng, olovdan chetga qozon olinadi va 1-2 daqiqadan keyin 1 piyola (200 gr hisobida) un solinadi va yana bir bor kovlanadi va ozroq o’rtacha olovda gaz ustiga qo’yiladi. Kovlab turgan holda to’q jigar rang hosil bo’ladi.
Olovdan olib, bir oz kutiladi va qaynagan 2 kosa (shakar kosa olingan o’lchamli bilan 2 litir hisobiga) qaynagan suv solinadi va kovlanadi, ehtiyot bo’lmoq kerak toshib ketadi.
Qiyom yana qotadi, kapkir bilan erib ketguncha kovlab turiladi. So’ng past olovda 30 daqiqa qaynatiladi quyuq bo’lguncha (ataladan quyuqroq bo’ladi). So’ng likopchalarga solib, qotguncha olib qo’yiladi.
Ikkinchi uslub:
Bu ham shunday, ish boshlashdan oldin 1 litr suvga unni solib qo’shiladi, yaxshilab qumoq bo’lib qolmasligi kerak, aks xolda holvaytar qumoq-qumoq bo’ladi. Qozonga yog’ qizdiriladi shakar solinadi, gazga o’rta olovda balanligida bo’ladi va 10-15 daqiqadan so’ng shakar erishni boshlaydi: shakar birinchi quyuqlashadi va keyin shakilsiz g’adir budirlar bo’lib, so’ng kichrayib, yana qayta eriy boshlaydi va qiyom qizg’ish rangda xosil bo’ladi, ko’p kuydirmaslik kerak, achchiq tam bo’ladi. So’ng gazdan olib 1 litir suv quyiladi, ko’pirib ketadi va gazga yana qo’yib kovlab turiladi qiyomi erib yo’qolib ketgandan so’ng, 1 litr un bilan aralashtirilgan aralashma yana bir bor qo’shib solinadi va past olovda kovlab turgan holda qaynatiladi. Holvaytar chiroyli to’q jigarrang, yoqimli hid va quyiq holda kelganda tayyor bo’lgan hisoblanadi. Likopchalarga quyib, qotguncha olib qo’yiladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |