Sharq filologiyasi va falsafa fakulteti turkiy tillar kafedrasi

Roman – badiiy asarlarning eng katta va murakkab shaklidir. Roman hikoya va 

qissaga  o’xshaydi.  Lekin  romanda  qahramonlar  soni  ko’p  va  ular  bir  qancha 

voqealarda ishtirok etadi. Bu hodisalar keng lavhalarda aks etadi va bir biriga bog’liq 

holda  kechadi.Romanda  davomiylik  mavjud  bo’lib,  yillar  va  hayotdan  olingan 

lavhalar butun murakkabligi va o’z o’rnida mufassalligi bilan bayon etiladi.  

Romanda qahramonlarning xarakterlari juda batafsil yoritiladi. Qahramonlarning 

muayyan  hayot  sharoitlari  va  muhiti  bilan  birga  alohida-alohida  qarashlari, 

tushunchalari,  his-tuyg`ulari,  amallari,  kurashlari,  keng  miqyosda  tasvirlanadi. 

Natijada  ular  hayotdagi  kabi  tasavvur  uyg`otadi  va  voqealar  rivojida  yo  mag`lub 

bo`ladilar, yoki g`olib chiqadilar. 

Romanda  bir  nechta  qahramonlar  bo`lishiga  qaramay  voqealar  bosh  qahramon 

bilan bog`liq holda kechadi. Romanning bir necha turlari mavjud: 

- tarixiy roman; 

- siyosiy roman;  

                                                 

22

 

Edebî okuma kitabı, Riza Mollof, ‘Narodna prosveta’ devlet neşriyatevi, Sofya 1957

 

---

 

38 

 

- ishqiy roman;  

- sarguzasht roman va boshqalar. 

Roman  bizga  hayot  haqida  to`liq  va  batafsil  ma`lumot  berib,  hayotni 

tushunishimizga yordam beradi.  

Rashod Nuri Guntekinning “Choliqushi”, “Yashil kecha”, ‘Qon da`vosi’, 

Suat  Darveshning  “Fosforli  Javriya”,  Aziz  Nesinning  “Futbol  qiroli”,  Yavuz 

Bahodiro`g`lining  “Xorazm”  ,  Husayn  Rahmi  Gurpinarning  ‘Kesilgan  bosh’, 

‘Qaroqchi inida’, Mehmet Raufning ‘Yosh qiz qalbi’, ‘So`nggi yulduz’, Holida Adib 

Adivarning  ‘Qalb  o`g`risi’,  ‘Oqila  xonim  ko`chasi’,  Rafiq  Holid  Qorayning 

‘Istanbulning ichkarisi’, ‘Qorli tog`dagi otash’,  romanlari bugungi turk adabiyotidagi 

yetuk romanlardan hisoblanadi.