Sharof rashidov nomidagi samarqand davlat universiteti psixologiya nazariyasi va amaliyoti kafedrasi

Mavzuning o’rganilganlik darajasi. Mamlakatimizda xorij olimlari testlarini o’zbek muhitiga moslashtirish va qo’llashda ko’plab ishlar amalga oshirildi, khususiyatlarini O.F.Foziev, “Shaxs fioiylik xususiyatlarini o’rganish” so’rovnomasi, B.R.Qodirov “Iqtidorli bolalarning birlamchi tanlovi metodikalari”. Shuningdek professorlar Z.T.Nishonova, R.I.Sunnatova, N.S.Safaev, K.B.Qodirov, A.I.Rasulov va boshqa ko’plab tadqiqotchilar o’z tadqiqotlarida Kettelning 16 omilli shaxsni o’rganish testlari, G.Yu.Ayzenkning intellektual testlari, D.Veksler testlari, MMPI, FPI, Raven testi, «Tematik appersepsiya» testi TAT, Lyusher, Liri testlari, Rorshaxning «Siyoh dog’lari» testlaridan keng foydalanishgan.[10,11,12,23,24,26].
Xorijda testlarni moslashtirish va psixometrik o’lchovlar masalasida Rossiya psixologiyasi olimlari M.K. Akimova, A. Anastazi , N.A. Baturin, L.F. Burlachuk, K.M. Gurevich, A.N. Gusev, V.N. Drujinin, P. Klayn, A.N. Mayorov, N.N. Melnikova, I.N. Noss, L.N. Sobchik, A.G. Shmelev va F. B.Berezin, L. N.Sobchik, I. N Gilyasheva. [66]AQSh olimlarining shaxs tiplari va shaxs qirralari diognostika qilovchi metodikalarni moslashtirish masalasida K.A. Abulxanova-Slavskaya, G. Ayzenk, B.G. Ananev, S.B. Bratus, K. Briggs-Mayers, V.I. Garbuzov, V. Vundt, L.S. Vыgotskiy, P.B. Gannushkin, Ye.P. Ilin,R. Kettell, A.F. Lazurskiy, K. Leongard, A.N. Leontev, Ye.A. Lichko, I. Mayers,G. Ollport, I.P. Pavlov, K. Pirson, S.L. Rubinshteyn, V.M. Rusalov, V.A. Tolochek, L.N. Sobchik, A.G. Shmelev, K.G. Yung, J. Costa, T. Leary, R. McCrae va boshqalar, qobiliyatlar va intelektual rivojlanish darajasini diognostika qiluvchi testlarni moslashtirish D. B.Bogoyavlenskaya, L. A.Venger, Ya. A. Ponomarev tadqiqodlar olib borganlar. Ijtimoiy moslashish aniqlovchi testlarni Gorbov F. D., Obozov N. N., motivatsiyani diognostika testlari Yu. M.Orlov, xarakter hususiyati testi A. E.Lichko, shaxs o’z-o’zini anglaganlik darajasini testi Stolin V. V., jamoadagi ijtimoiy-psixologik monosabatni diognostika qiluvchi testlar A.V. Petrovskiy tomonidan psixodiognostik testlar rus muhitiga mufofaqiyatli moslashtirilgan [44, 52-54;43,85].