Sharof Rashidov Nomidagi Samarqand davlat universitet Raqamli texnologiyalar fakulteti Axborot tizimlarining matematik va dasturiy ta’minoti yoʻnalishi talabasi Bahtiyorov Javohirning Linux operatsion tizimida administratorlik fanidan Mustaqil

2-Paket menejeri yordamida o‘rnatish
Dasturiy ta'minot paketlarini o‘rnatish va boshqarish usullarining evolyutsiyasi vaqt o‘tishi bilan omborlar bilan chambarchas bog‘langan paket menejerlaridan foydalangan holda rivojlandi. Ma'lumotlar omborlari o‘z bog‘liqliklari haqida ma'lumotga ega bo‘lgan paketli dastur fayllarini o‘z ichiga oladi. O‘rnatishdan so‘ng, tizim omborlari allaqachon operatsion tizimga ulangan: ular operatsion tizimni yangilash va operatsion tizimning ushbu versiyasi bilan ishlash uchun moslashtirilgan va optimallashtirilgan dasturiy paketlarni o‘rnatish uchun ishlatilishi mumkin.
Paketlarni o‘rnatishni boshlashdan oldin, ombordagi versiya va bog‘liqlik ma'lumotlarini quyidagi buyruq bilan yangilash tavsiya etiladi:
sudo apt-get update
2-rasm. Sudo apt-get update buyrug‘i natijasi
Agar o‘rnatilmoqchi bo‘l YUM gan paket nomiga aniqlik kiritish kerak bo‘lsa, mahalliy kesh- menejerida kalit so‘zlar qidiriladi, masalan, web - server:
sudo apt-cache search web server
Natijada, kalit so‘zlarning tavsifida mavjud bo‘lgan paketlarning ro‘yxatini ko‘rish mumkin bo‘ladi(3-rasm):
3-rasm. Paketlar ro‘yxati
Ro‘yxatdan kerakli paketni tanlab – masalan apache2 uni o‘rnatish mumkin bo‘ladi:
sudo apt-get install apache2
Paket menejeri bog‘liklarni, versiyalarni tekshiradi, ularni apt-get orqali o‘rnatilgan paketlar bilan taqqoslaydi, shundan so‘ng u o‘rnatish uchun zarur bo‘lgan komponentlar ro‘yxatini ko‘rsatadi va ishni davom ettirish uchun ruxsat so‘raydi:

4-rasm. Komponentlar ro‘yxati
Y tugmasi bosish va o‘rnatish jarayoni tugashini kutiladi. Paket menejerlarida ishlatiladigan buyruqlar:
apt -get update - ulangan omborlardagi paketlar va bog‘liqliklar haqidagi ma'lumotlarni yangilash;
apt -get upgrade - barcha o‘rnatilgan paketlarni omborda mavjud bo‘lgan joriy versiyaga yangilash;
apt -get install package_name - paketni o‘rnatish;
apt -get remove package_name - paketni o‘chirib tashlash;
apt -get download package_name - deb paketini mahalliy papkaga yuklab olish;
apt -cache kalit so‘zlarini qidirish - kalit so‘zlar bo‘yicha paketni qidirish;
apt -cache show package_name - paket haqidagi ma'lumotlarni ko‘rsatish;
apt-cache depends package_name - joriy paket qaysi komponentlarga bog‘liqligini ko‘rsatish;
apt-cache rdepends package_name - qaysi komponentlar paketga bog‘liqligini ko‘rsatish;
apt -mark hold package_name - paketning joriy versiyasini tuzatish, paketni yangilashni to‘xtatish;
apt -mark unhold package_name - paket yangilanishini yoqish.

Paketlarni boshqarish qisqa qilib aytganda - bu operatsion tizim dasturlarini o‘rnatish(kerak bo‘lganda yangilash yoki o‘chirish) va saqlashdir.