Sharobiddin tojiboyev, nasibaxon naraliyeva

Sitoplazma: plazmolemma. 
sitoplazm a ancha q o 'y iq va 
harakatsiz. H ujayraning o 'rta kesim ini rangi ochroqligidan unisen- 
troplazm a, ranglirok 
joylarini-xromatoplazma 
d eyiladi.sitoplazm a 
p lazm olem m a bilan o 'ra lg a n u hujayra devorining ichki qism iga 
taqalib turadi. U hujayra ichiga y o 'n a lg a n b uklam alam i k o 'p lab
hosil qiladi. Plazm olem m aning kim yoviy tarkibi eukariotlar plaz- 
m olem m asidan farq qilm aydi, sterinlar y o 'q xolos. U larda kara- 
tinoidlar k o 'p , fotoxim oya vazifasini bajarishi m um kin.
T S entroplazm ada 
D N K sitoplazm a 
b o 'y la b
yoki 
atrofida 
jo y lash ad i. D N K to 'p lan g an sen tro p lazm an i 
nukleoplazma 
yoki 
nukleoid 
deyiladi. E ukariotlardagi D N K dan farqlanib gistonlar 
b ilan b o g 'lan m ag a n . B ir hujayralilarida D N K soni 1,6.109 dan 
8 ,6 .109 gacha b o ia d i, o 'lc h am lari boshqa bakteriyalarnikiga yaqin.
Ribosom alar. 
U lar 70 S-prokariot tipda. E ukariot hujayralar- 
dagidan m ayda, xloroplastlar v a m itoxondriylardagi b ilan o'x sh ash .
Gaz vakuolalari. 
K o 'k -y ash il su v o 'tlarn in g hujayralardagi gaz 
v ak u o lalar y o ru g 'lik yordam ida ishlatiladigan m ikroskoplarda 
y u m aloq yoki noanik shakldagi tan alar k o 'rin ish id a b o 'la d i. U lar 
k o 'k -y a sh il su v o 'tlarn in g suvda qalqigan holda b o 'lish in i, tanasini 
n azorat etishni, suv qaridagi holatini, c h o 'k ish va k o 'tarilish n i 
n azo rat etadi.
85

---

G a z v a k u o l a l a r i n i n g s o n i s u v o ' t n i n g s i s t e m a d a g i o ' r n i ,
м
: 
hi. 
o ' s i s h
s h a r o t t l a n g a
b o g ' l i q .
S u v o ' t l a r i n i n g
a y r i m l a r i d a
g;iz 
v a k u o l a l a r d o i m o b o ' l s a , b o s h q a l a r i d a m a l u m d a v r d a g i n a h o s i l
b o ' l a d i .
G loeothrichia, Tolypothrix, C alothrix
t u r k u m l a r i d a gaz. 
v a k u o l a l a r g a r m o g o n i y l a r d a g i b o ' l a d i x o l o s .