Shamanlik (evenk tilida shaman jazavaga tushish) ibtidoiy

Shomonlik

Shomonlik, shamanlik (evenk tilida

shaman — jazavaga tushish) — ibtidoiy

diniy eʼtiqod shakllaridan biri. Yovuz va

ezgu ruhlarga, ularning inson hayotiga

taʼsir koʻrsatishiga ishonish shahrining

asosini tashkil etadi. shahrida uning

ruhoniylari — shomonlar ruhlar bilan

aloqa bogʻlay oladigan, boʻlajak

voqealarni oldindan aytib bera oladigan

shaxslar deb, ularga sigʻiniladi. Maxsus

kiyim kiygan, childirma ushlagan va

boshqalar turli narsalar taqingan

shomonning xalq oʻrtasida raqs tushib va

jazavaga kirib, ruhlar bilan "aloqa

bogʻlashi" hamda ulardan maʼlum

yoʻlyoʻriq olishi shahrining asosiy

marosimi hisoblanadi. Bu diniy eʼtiqodda

oddiy dindorlarga belgilangan keng

marosimchilik belgilari va ibodatxonalar

yoʻq. Shomonlarga bemorlar oʻzlarini

davolash maqsadida murojaat qilib

turadilar. Sh. Afrika, Shim. va Sharqiy

Osiyoning koʻp xalqlarida, Sibirda,

indeyslar va boshqalar xalqlarda

tarqalgan. Shomonlikka munosib

ko'rilganlarni maxsus belgilari va ko'plab

qobiliyatlar talab qilingan. Ortiqcha

barmoq bilan tug'ulganlar, ya'ni

shamanlarning oltinchi barmog'i bo'lishi

lozim edi. Shomonlar qo'shiq, musiqa,

rassomchilik, raqs, so'zamonlik va

haykaltaroshlikni yaxshi bilishlari kerak

edi. Ularning marosimlarda aytiladigan

qo'shiqlari davolash va jodulash

hususiyatiga ega bo'lgan. Ular o'tib

ketgan ajdodlari arvoxlariga sig'inishgan.

Ulardan madad so'rashib qurbonlik

marosimlarini o'tkazishgan. Ularning

asosiy ish qurollari ,,bubin nomli

childirma, qamchi, changqovuz, morin xur

bo'lgan. Maxsus kiyimlarida mistik ramzlar

bo'lgan. Ularning raqslari tabiyat jonvorlari

harakatini eslatardi, bunga sabab o'lgan

ajdodlar arvoxlari hayvon qiyofasiga kirib,

ular yoniga kelishiga ishonishardi.

Oʻzbekiston xalqlari orasida ham

shomonlar bor, ularni hamma ,,baxshi

nomi bilan yaxshi biladi. Ular ham

ajdodlariga atab qurbonliklar qilishadi,

bashorat, jodu va davolash ishlarini

bajarishadi. Ular ish qurolida ham doira,

qamchi, changqovuz, xanjarlarni

ko'rishimiz mumkun va bu ish qurollari

doim qurbonlik qilingan jonzotlar qoni

bilan qonlanib turgan.

Bu maqolada boshqa til boʻlimlariga

ishorat yoʻq. 

Siz ularni topib va ushbu maqolaga

qoʻshib, loyihaga yordam berishingiz

mumkin.

 

 

Ko‘proq o‘rganish Ushbu maqolada

Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi (2000-

2005) maʼlumotlaridan foydalanilgan.

 

 

Ushbu maqola chaladir. Siz uni boyitib,

Vikipediyaga yordam berishingiz

mumkin. 

Bu andozani aniqrogʻiga almashtirish kerak.

  Last edited 4 years ago by Ximik1991Bot  

Matndan CC BY-SA 3.0  litsenziyasi boʻyicha

foydalanish mumkin (agar aksi koʻrsatilmagan

boʻlsa).

"

https://uz.wikipedia.org/w/inde

x.php?

title=Shomonlik&oldid=1816974

" 

dan olindi