Шахснинг ижтимоий борлиқни билиши

ШАХСНИНГ ИЖТИМОИЙ БОРЛИҚНИ БИЛИШИ

• МАЪРУЗА 9

РЕЖА:

• 1. Билиш жараёнлари ва профессионал фаолият.
• 2. Билиш жараёнлари: сезги, диққат, идрок ва уларнинг хусусиятлари, қонунлари.

• 1. Шахснинг билиш жараёнлари

• Сезгилар;
• Диққат;
• Идрок;
• Хотира;
• Тафаккур;
• Нутқ;
• Ҳаёл.

• Шахсдаги билиш жараёнлари

• Кўриш сезгиси;
• Эшитиш сезгиси;
• Таъм билиш сезгиси;
• Ҳид билиш сезгиси;
• Туйиш сезгиси.

• Шахсдаги
• сезгилар

• Бош мия пўстлоғи орқали ахборот сигналларини қабул қилиш ва узатиш йўллари

• Ikkilamchi harakatlantiruvchi nerv po’stlog’i maydoni

• Somatik sezish po’stlog’i

• Miyaoldi ko’z maydoni

• Eshitish po’stlog’i

• Ko’rish
• po’stlog’i

• Orqa tomon juft birlashgan miya po’stlog’i

• ЭКСТРОЦЕПТИВ

• ИНТРОЦЕПТИВ

• ПРОПРИОЦЕПТИВ

• СЕЗГИ ТУРЛАРИ

• ИЧКИ ОРГАНЛАР
• ҲОЛАТИ ҲАҚИДАГИ
• СЕЗГИЛАР
• ОҒРИҚ СЕЗГИЛАРИ

• ДИСТАНТ:
• КЎРИШ
• ЭШИТИШ
• ҲИД БИЛИШ
• КОНТАКТ:
• ТАЪМ БИЛИШ
• ТЕМПЕРАТУРА
• ТАКТИЛ
• ТУЮШ

• МУВОЗАНАТ СЕЗГИЛАРИ
• ҲАРАКАТ СЕЗГИЛАРИ

• СЕЗГИ

Кўриш сезгиси

Эшитиш сезгиси

Таъм билиш сезгиси

• ACHCHIQ ta’m

• ACHIGAN ta’m

• SHO’R ta’m

• SHIRIN ta’m

Ҳид билиш сезгиси

Туйиш сезгиси.

• ДИҚҚАТ

• БАРҚАРОРЛИГИ

• КЎЛАМИ

• ТЎПЛАНИШИ

• ДИҚҚАТ ТУРЛАРИ

• ИХТИЁРСИЗ

• ИХТИЁРИЙ

• ДИҚҚАТ ХУСУСИЯТЛАРИ

• КЎЧУВЧАНЛИГИ

• ТАҚСИМЛАНИШИ

• БЎЛИНИШИ

• ИХТИЁРИЙ ДИҚҚАТДАН КЕЙИНГИ

• ҲИДНИ ИДРОК ЭТИШ

• ИДРОК

• ИДРОК ТУРЛАРИ

• МОДАЛЛИГИГА КЎРА

• КЎРИШ ИДРОКИ

• ЭШИТИШ ИДРОКИ

• ТАЪМНИ СЕЗИШ ИДРОКИ

• ТУЮШ ИДРОКИ

• ФАЗОНИ ИДРОК ЭТИШ

• ВАҚТНИ ИДРОК ЭТИШ

• ҲАРАКАТНИ ИДРОК ЭТИШ

• ВОҚЕЛИКДА МАВЖУД
• БЎЛИШИГА КЎРА

• Идрок ва унинг қонуниятлари.

• У борлиқдаги кўплаб, хилма-хил предмет ва ҳодисалар орасида бизга айни пайтда керак бўлган объектни хосса ва хусусиятлари билан яхлит тарзда акс этишимизни таъминлайди.

• Шахсдаги идрок жараёни

• Идрок қилиш қонуниятлари

• 1.Фигура ва фоннинг илгариги ҳаракатга боғлиқлиги;
• 2.Идрокнинг константлиги;
• 3.Кутишлар ва тахминларнинг идрокка таъсири;
• 4.Ўзгармас маълумотнинг идрок қилинмаслиги;
• 5.Англанганлик қонуни;
• 6.Тахминларни текшириш жараёнида идрок қилиш.

Профессионал билимдонлик	шахс умумий маданиятининг шундай йўналишики, унга фақат касбига тааллуқли бўлган билимлардан ташқари шу билимларнинг ҳосил бўлиш йўллари ва малакаларнинг такомиллашувини таъминловчи психологик жараёнлар ва ҳолатларни билишни ҳам тақозо этади.
Сезги	ташқи ва ички қўзғатувчиларнинг сезги аъзоларига таъсир этишининг маҳсули
Экстериорецептив сезгилар	ташқи муҳитдаги нарса ва ҳодисаларнинг хусусиятларини акс эттиришга мослашган рецепторлар.
Интериорецептив сезгилар	инсон ички тана аъзолари ҳолатларини акс эттирувчи сезгилар
Проприорецептив сезгилар	инсон танаси ва гавдасидаги турли ҳолатларни ва ҳаракатларни мускуллар билан боғловчи сезгилар.
Идрок	билишимизнинг шундай шаклики, у борлиқдаги кўплаб, хилма-хил предмет ва ҳодисалар орасида бизга айни пайтда керак бўлган объектни хосса ва хусусиятлари билан яхлит тарзда акс этишимизни таъминлайди
Фигура	шундай нарсаки, уни аниқ англаш, ажратиш, кўриш, эшитиш ва туйиш мумкин.
Фон	ноаниқроқ, умумийроқ нарса бўлиб, аниқ объектни ажратишга ёрдам беради
Х о т и р а	бу тажрибамизга алоқадор ҳар қандай маълумотни эслаб қолиш, эсда сақлаш, эсга тушириш ва унутиш билан боғлиқ мураккаб жараёндир. Хотира ҳар қандай тажрибамизга алоқадор маълумотларнинг онгимиздаги аксидир.
Хотиранинг самарадорлиги	эслаб қолишнинг кўлами ва тезлиги, эсда сақлашнинг давомийлиги, эсга туширишнинг аниқлиги билан боғланади
Диққат	шундай психик жараёнки, у шахс онгининг нарса ва ходисаларга йўналганлигини акс эттиради.

• ГЛОССАРИЙ

1. Каримов И.А. Юксак маьнавият-енгилмас куч.-Т.:Маьнавият,2008

• 1. Каримов И.А. Юксак маьнавият-енгилмас куч.-Т.:Маьнавият,2008
• 2. Каримов И.А. Жахон молиявий иктисодий инкирози, Ўзбекистон шароитида уни бартараф этишнинг йуллари ва чоралари. - Т.:Ўзбекистон,2009
• 3. “Таълим тўғрисида”ги Ўзбекистон Республикасининг қонуни.- Т.:Ўзбекистон,1997
• 4. Психологиядан маьрузалар матни.
• 5. “Психология” Уч.Т-2. “Проспект”. Москва - 2004.
• 6. Гамильтон. Я.С. “Что такое психология”. “Питер”, 2002.
• 7. Дружинина В. “Психология “. Учебник. “Питер”, 2003.
• 8. “Кадрлар тайёрлаш” миллий дастури.- Т.:Ўзбекистон,1997
• 9. ҒозиевЭ.Г. Умумий психология. Тошкент. 2002.1-2 китоб.
• 10. Ананьев Б.Г. “Человек как предмет познания”. “Питер”, 2001.
• 11. Бурлачук Ф. Психодиагностика. “Питер”, 2002.
• 12. www.psychology.net.ru 

• Адабиётлар рўйҳати: