Shahrisabz filiali

Donning absolyut massasi - bu 1000 ta don massasining grammlarda ifodalangan qiymatidir. Bu kattalik donning yirikligini va to‘liqligini ifodalaydi. Boshqa ko‘rsatgichlar bir xil bo‘lganda, donning absolyut massasi qanchalik katta bo‘lsa, u shunchalik sifatli bo‘ladi. Ba’zi bir o‘simliklar donlarining absolyut massasi qo‘yidagicha (grammlarda): yumshoq bo‘g‘doy - 25-35, qattiq bug‘doy - 28-40, javdar - 17-25, suli - 22-42, arpa - 30-45, tariq - 4-7, grechixa - 18-23.
Donning bir tekisligi. Donning bir tekisligi deganda don turkumaga alohida don o‘lchamlarining bir birtekislik darajasi tushuniladi.
Shaffoflik - bug‘doy donining o‘ziga xos sifat ko‘rsatgichi hisoblanadi va don endospermasining konsistensiyasini, oqsilning endosperm kraxmali bilan bog‘langanlik darajasini bildiradi. Bu bog‘lanish qanchalik kuchli bo‘lsa, shaffoflik shunchalik yuqori va donning texnologik xususiyatlari shunchalik yaxshi bo‘ladi. Shu belgisiga ko‘ra don shaffof, qisman shaffof va unsimon (xira) turlarga bo‘linadi.
Ho‘l kleykovinaning miqdori va sifati. Bug‘doy oqsillari asosan suvda erimaydigan oksillar gliadin (prolamin) va glyutenindan (glyutelin) iborat. Bu oqsillar suvda erimasa ham, ammo gidrofillik xossasiga, ya’ni suvni biriktirb olib, bo‘kish qobiliyatiga ega. Ular o‘z massalariga nisbatan 200 % gacha miqdorda suvni biriktirib olishi mumkin. Agar suv va undan xamir qorilib, qorilgan xamir biroz muddat saqlangandan so‘ng, suv bilan yuvilsa, kraxmal va boshqa suvga eridagan moddalar ajratilgandan so‘ng, mustahkam qayishqoq kulrang-oq rangdagi massa qoladi. Xuddi shu modda kleykovina deb ataladi. Unning nonvoylik xususiyatlari kleykovinaning miqdori va sifatiga bog‘liq. Ho‘l kleykovinaning miqdori un massasiga nisbatan foizlarda ifodalanadi. Bug‘doy donida ho‘l kleykovinaning miqdori 12-50 % atrofida bo‘ladi. Dondagi ho‘l kleykovinaning miqdori oksil miqdoriga to‘g‘ridan to‘g‘ri bog‘liq bo‘ladi.