Shaharsozlikda bino va inshootlarni arxitekturaviy

13-mavzu.Bino tarxi ustida izlanish. 
 
Reja: 
 
1.Qavatlar tarxini masshtabga solish. 
2.Tarx qismidagi zinapoya qismlarining to’g’ri chizish.
3.Xonadonning tarkibi va jihozlari 
 
1.
 
Qavatlar tarxini masshtabga solish.
Tarqatma materiallar, chizmalar, hamda keltirilgan jadvaldan foydalanib, 
tanlangan mavzuninig barcha qismlari- bosh tarx, qavatlar tarxi, tarziy qismi va 
qirqimlarini masshtabga solib chizmalar qul yoki kompg‟yuter grafikasida A3, A4 
formatda chizib to‟shiriladi Loyihani bajarishda mahlum bir masshtabda bo‟lishi 
lozim. Hozirgi vaqtda, amaliyotda qo‟llanilayotgan masshtablarni arxitekturaviy 
loyihalash jarayonida qo‟llash maqsadga muvofiq. Loyihani tarxi 100, 200 
masshtabda bajarilsa, loyihani o‟qish va uni tahlil qilish oson bo‟ladi. Loyihani 
qirqimi, tarzini 100 masshtabda bajarilishi kerak bo‟ladi. Loyiha obhektini 
joylashishini ko‟rsatishda boshplan rol o‟ynaydi. Uning masshtabi 1:500 bo‟lishi 
maqsadga muvofiqdir. 
Loyihani tarzini hal qilishda asosiy funktsional xonalarning o‟zaro 
bog‟lanishini saqlagan holda tarzga tushuriladi. Tarzning yechimi loyihaning 
funktsiyasiga to‟g‟ri kelishi kerak. Loyihaning tarzi oldindan klauzurada tanlab 
olingan kompozitsion yechimga mos bo‟lishi maqsadga muvofiq bo‟ladi. Tarzning 
arxitekturaviy ko‟rinishi mavzu binosini eslatib turishi kerak. 
Loyihani planshetga komponovka qilishda loyihaning tarzi asosiysi hisoblanadi. 
SHuning uchun tarzni planshetning yuqori qismiga joylashtirish kerak. 
planshetning pastki qismlariga loyihaning tarxi, qirqimi, bosh plani joylashtiriladi. 
Loyihaning hajmi va undagi masshtablar berilgan norma asosida bo‟lgan holda 
loyiha qismlarini ikkita planshetga komponovka qilinadi.
 
Loyihani qalamda oqqa ko‟chirishda birinchidan loyihaning tarxini, tarzini va 

---

qirqimlarini ketma - ketlikda oqqa qalamda ko‟chirish kerak. planshet yuzasi 
ifloslanmasligi uchun har bir chizilgan chizmani ustini kalg‟ka yoki qog‟oz bilan 
yo‟ib qo‟yish kerak. Agarda talaba loyiha ishini kompg‟yuter grafikasida 
ishlayotgan bo‟lsa, chizmalarni nusxalarini nashrdan chiqarib yoki kompg‟yuterni 
o‟zida ko‟rsatishi lozim