Щ з б е к и с т о н р е с п у б л и к а с и

A)

B)

9- rasm. Tirma tishlarining o‘rnatish sxemasi (A) va
ularning ko‘ndalang kesimlariga qarab turlanishi (B):
t-vintlar qadami; s-izlar qadami; a-kvadrat; b-romb; v-yulduzcha; g-ellips; d-doira;

Ma’lumki, tishi yerga a chuqurlikka botirilgan tirma V yo‘nalishda sudralsa (10- rasm, A), tuproq cho‘qqisi =40…50^0 bo‘lgan uchburchak shaklida (11- rasm) yumshatiladi. Uning balandligi a ga teng, yumshatish kengligi (asosi) v esa tishning yo‘g‘onligidan bir necha marta keng bo‘ladi.

O‘zaro S masofadagi yonma–yon izlar orasida uchburchak PNM shaklidagi yumshatilmagan do‘ngcha qoladi.Ushbu yumshatilmagan do‘ngcha maydonining umumiy ishlov berilgan maydonga nisbati tirma ishining sifat ko‘rsatgichini belgilaydi.
Tirma ishining sifat ko‘rsatkichini eng maqbul miqdori quyidagi holatda bo‘lishi talab etiladi. Agrotexnik talabalarga ko‘ra yumshatilmagan do‘ngchaning balandligi h tirmaning ishlov berish chuqurligi a ga nisbatan quyidagicha aniqlannadi, ya’ni h≤0,5a.

10 – rasm. Tish ta’sirida tuproqning deformasiyalanishi

Byerilgan variantlardagi chuqurlik a va hamma variant uchun bir xil kattalikka ega bo‘lgan S oraliqdagi uchburchaklarni chizib, do‘ngcha balandligi h va F_NPM maydoni topiladi.

So‘ngra h/a va F_NPM/F_ABCD nisbatlarining o‘zgarish qonuniyatlarini aniqlash uchun va grafiklari chizilib, tegishli xulosalar yoziladi.