Sh. Yuldasheva, D. Kabulova, M. Sobirova

Frazeologizmlar:
1. Frazeologik
qo‘shilmalar
2. Frazeologik
butunliklar
3. Frazeologik
chatishmalar
Hordiq (to‘g‘ri ma’-
noda) chiqarmoq
(ko‘chma ma’no)
Holdan (to‘g‘ri ma’-
noda) toymoq
(ko‘chma ma’noda)
So‘zida (to‘g‘ri ma’-
noda) turmoq (ko‘ch-
ma ma’noda)
Ko‘kka ko‘tarmoq
(maqtamoq)
Eti suyakka yopish-
gan (ozg‘in)
Yuragi orqasiga tort-
moq (qo‘rqmoq)
Tarvuzini qo‘ltig‘idan
tushirmoq (hayajon-
lanmoq)
Sichqonning inini ija-
raga olmoq.
Tegirmonga tushsa
butun chiqmoq.
Temirni qizig‘ida
bosmoq.
Oyog‘ini tirab olmoq.
T U R L A R I
Misollar
Izohi
Frazeologik
omonimiya.
Turli ma’no ifodalovchi
shakldosh frazeologizmlar.
1. Og‘ziga olmadi (ichmadi).
Og‘ziga olmadi (gapirmadi,
to‘xtalmadi). 2. Jon bermoq —
“barhayot qilmoq”. Odamzod-
ga jon bergan ham, jonini
oladigan ham yaratganning
o‘zi. Jon bermoq — “o‘lmoq”,
“so‘nggi marta nafas chiqar-
moq”. 3. Ustidan chiqmoq —
“biror narsa qilinayotganda
tepasiga borib qolmoq”.
Ustidan chiqmoq – “bajar-
moq”, “so‘zining ustidan
chiqmoq”
Yerga qarab so‘z boshladi xit:
— Nima bo‘lar endi bu yog‘i...
Yurtlar kezdim, uluslar kezdim,
Qolmadi men yiqmagan polvon.
Kuragini yerga tekkizdim,
Bo‘lsa hamki hatto arslon.
Va lekin tan bergan yo‘q el-yurt,
Siz qolibsiz — yiqmasam bo‘lmas.
Siz borsizki, dovrug‘im bebut,
Siz borsizki, toleim kulmas...
Ustoz polvon shogird polvonga
Bir so‘z demay, chiqdi kiyinib.
Mardlar joyi — shonli maydonga
El-olomon keldi yig‘ilib.
—
Oyo, falak!..
Ustoz shogirdin
Bir zarb bilan urdi ko‘tarib.
Qalqib tushdi dunyoyi gardun,
Qulab tushdi ko‘k to‘ntarilib:
To‘xtang! Aytgum bu ne sinoat:
Saqlab qo‘ygan edi bus-butun
Qirq birinchi usulin ustod
Shunday nomard shogirdlar uchun!
Azim Suyun