Sh. X. Xushmurodov atom yadrosi va zarralar fizikasi

(5 . 11. 11)

Bu fo rm ulad agi 2 koeffitsient plazm adagi ionlar va elektronlar

m avjudligini hisobga oladi.
Termoyadro reaksiya ekzotermik boMishi uchun ajralgan energiya katta boMishi, y a ’ni W e| > W jssjq boMishligi lozim, bu esa г bogMiq. (5.11.10) va (5.11.11) formulalardan

3 kT (nD+ nr )

г > / тл 'Т ;-------'

a{T)rjQnDnT
(5.11.12)

bu yerda n = nD+nT, plazma toMa konsentratsiyasi nD= n/2 da reaksiya m inim al boMishini e ’tiborga olib (5.11.12) ifodadan yoza olamiz:

т >

Bundan:
(5.11.14)

Kichik haroratlar sohasida Tning ortishi bilan f[T) funksiya kam ayadi, chunki reaksiya kesim i ortadi. Yuqori haroratlarda Д 7), aksincha, T ning ortishi bilan ortadi (5.15-rasm ). Shuning uchun haroratning m a’ lum T = T0 q iym atid a f(T) fu n k siya m in im u m ga ega bo‘ la d i. B u harorat boshqariluvchi term oyadroviy sintez uchun eng qulay haroratdir.

(5.11.3)		reaksiya uchun i] =		1/3, Q = 17,6 A/eFqiym at olinsa T0 =
2-108 К to‘g ‘ ri keladi, Д7) uchun				102Os/m3 kelib chiqadi. Shunday qilib,
deyteriy-tritiy reaksiyasini hosil boMish sharti:
« г	> 1020 s/m3;		T0 = 2-108 K (* 1 7 K e V ) .			(5.11.15)
(5.11.14), (5.11.15) shartlar Louson k riteriy asi deb ataladi.
Deyteriy -		deyteriy reaksiyasi uchun Louson kriteriyasi.
n r	= 1022 s/m3;		T0 = 109 К ( « 100 KeV).			(5.11.16)
Ko‘rinib turibdiki, boshqariladigan termoyadroviy sintez uchun deyteriy
- tritiy reaksiyasidan foydalanish ancha qulay.
Um um an,		boshqariladigan term oyadro jaryo n id a ko ‘ p			m iqdorda

energiya ajralib chiqishining (100 W/sm3) talab qilinishi ham da zichligi 1014— 1016 zarra/sm3 boMgan plazmani yuqori tem peraturagacha (108 — IO9 K) qizdirish lozim boMishidan tashqari uni uzoq vaqt davom ida termoyadro reaktori kam erasining ichki devorlaridan yetarlicha masofada ushlab turish talab qilinadi (chunki bunday yuqori tem peraturaga hech qanday idish devorlari bardosh berolm aydi).

Plazmani idish devorlaridan uzoq masofada ushlab turish uchun magnit maydondan foydalanish mumkin. M a’lumki, gazorqali elektr toki o‘tganda (razryad), bu toq atrofida hosil boMgan magnit maydon gazni ingichka shnur ko‘rinishini olishga undaydi. Zaryadlangan zarralarning shu zarralar hosil etgan bunday ingichka shnur shakliga tortilishi pinch effekti deyiladi.

t f =

271Г
formula bilan ifodalanadi.
Bunda 1 - r radiusli shnur ichidagi toq kuchidir. Shnur o‘qiga parallel ravishda harakatlanayotgan ionga bu maydon tomonidan, shu maydonga urinma boMgan aylana markazi tomonga yo‘nalgan kuch ta’sir etadi.