Ш. Вдурбонов болалар ва усмирлар

Нерв марказларида зузгалиш ларнинг суммацияси. 
П огона ости 
кучи, к у ч си з б у л с а д а т е з —т е з з а й т а р и л и б т у р с а з и т й з л о в ч и л а р
т а ъ с и р и д а т у з и м а л а р д а зу зр а л и ш л а р б и р - б и р и б и л ан зу ш и л и б
к е ти ш и к у за т и л а д и . Н е р в м а р к а з л а р и д а зу зг а л и ш л а р н и н г м а н н а
ш ундай зу ш и л и ш и сум м ац и я деб н ом ланади. ЗУ зралиш сум м ац и яси
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

б и р в а к т н и н г у з и д а б и р н е ч т а п о г о н а о с т и к у ч и г а э г а б у л г а н
з и т и з л а г и ч л а р т а ъ с и р э т г а н д а з а м р у й б е р и ш и м у м к и н . У н и н г 
м ехан изм и п остси н ап ти к м е м б р а н а д а м е д и ато р н и н г т^ппланиши ва 
н ерв м ар к ази д аги зу ж а й р а л а р зу згал у в ч а н л и ги н и н г о ш и ш и билан
т у ш у н т и р и л а д и . З у з г а л и ш с у м м а ц и я с и г а м и с о л — а к с а у р и ш
реф лексидир. Бу реф лекс бурун ш и л л и з п ардалари н ин г таъ си р лан и ш и
у з о з давом э т га н д а р у й б е р а д и . Н е р в м а р к а з л а р и д а г и зу з г а л и ш
сум м ац ияси зо л а т и н и б и р и н ч и м а р о таб а 1863 й и л и И .М . С еч ен о в 
ани^лаган. Н е р в м ар казл ар и д аги сум м ац ия и кки х и л б ули ш и мумкин: 
1
) к е т м а —к е т су м м ац и я ; 
2
) м а с о ф а л и с у м м а ц и я . З у з г а л и ш н и н г
к е т м а - к е т с у м м а ц и я с и д а б и р и н —к е т и н к е л у в ч и
и м п у л с л а р
Зуш илади, м а со ф ал и с у м м ац и я д а э с а б и р в а з т н и н г у зи д а т а ъ с и р
этувчи бир н еч а и м пулслар з^пииилади.
З у зг а л и ш р и т м и н и н г у зг а р и ш и (т р а н с ф о р м а ц и я ). 
Н е р в
м арказл ари з а р зан д ай , з а т т о ж у д а се к и н т а ъ с и р эту вч и ри тм л ар га 
Зам катта т еб р ан и ш билан ж а в о б зай тар а д и . Н е р в м а р к азл ар и д ан
п ер и ф ер и я га борувчи зу зга л и ш л а р теб р ан и ш и 1 с о н и я д а 50 д ан 200 
гача були ш и м ум кин . Н е р в м а р к а з л а р и н и н г б у х у с у с и я т и б а р ч а
м ускулларнинг тетан и к, с и л л и з зи с за р и ш л а р и н и таъ м и н л ай д и . Н ер в
м ар казл ар и у зи га келувчи и м п улсл арн и н г р и тм и н и у зг а р т и р а олиш
хусусиятга з а м эга. Ш у са б а б л и н ер в м а р к азл ар и д аги н ей р о н л а р д а 
э ф ф ер ен т импулслар теб р ан и ш и а ф ф е р е н т импулслар теб ран и ш и дан
ф а р з зи л ад и в а н и сбатан м у с т а зи л булади.