|
Suhbat uslubi.
Bu uslub pedagogik kuzatish jarayonida ega bo‘lingan
m a’lumotlarni boyitish, mavjud holatga to 'g 'ri baho berish, muammoning
yechimini topishga imkon beruvchi pedagogik shart-sharoitlarm yaratish,
tajriba-sinov ishlari subyektlari imkoniyatlarini muammo yechim iga jalb
etishga yordam beradi. Subbat m aqsadga muvofiq holda individual, guruhli
hamda ommaviy shaklda o'tkaziladi. Suhbat jarayonida respondentlam ing
imkoniyatlari to'la-to'kis namoyon bilishga erishish muhimdir. Uning
samarali b o iish i uchun quyidagilarga amal qilish m aqsadga muvofiq:
1) m aqsaddan kelib chiqqan holda suhbat uchun belgilanuvchi savol-
larning mazm unini aniqlash ham da savollar o'rtasidagi m antiqiylik va
izchillikni ta ’minlash;
2) suhbat joyi va vaqtini aniq belgilash;
3) suhbat ishtirokchilarining soni xususida ma’lum to'xtamga kelish;
4) suhbatdosh to‘g‘risida aw aldan muayyan ma'lumotlarga ega bo'lish;
5) suhbatdosh bilan sam im iy m unosabatda b o ‘lish;
6) suhbatdoshning o 'z fikrlarini erkin v a batafsil ayta olishi uchun
sharoit yaratish;
7) savollam ing aniq, qisqa va ravshan berilishiga erishish;
8) olingan m a ’lum otlarni o ‘z vaqtida tahlil qilish.
Intervyu uslubi
respondent tomonidan tadqiq etilayotgan m uam m o
ning u yoki bu jihatini yorituvchi hodisaga nisbatan m unosabat bildirili-
shini ta ’minlaydi. Intervyu respondent e ’tiboriga turkum savollarni havola
etish asosida o'tkaziladi. Intervyu jarayonida olingan savollarga nisbatan
tadqiqotchi tomonidan m unosabat bildirilishi uning samarasini oshiradi.
37
Та ’lim m uassasasi hujjatlarini tahlil qilish uslubi.
Pedagogik hodisa va
dalillarni tekshirish m aqsadida ta ’lim m uassasalari faoliyati m azm unini
yorituvchi m a ’lum otlam i tekshirish m aqsadga muvofiqdir. M azkur uslub
0 ‘zbekiston R espublikasining “Ta’lim to ‘g ‘risida”gi qonuni ham da
“Kadrlar tayyorlash m illiy dasturi” talablarining ta'lim m uassasalari
am aliyotidagi bajarilish holatini o ‘rganish, bu boradagi faolllik darajasi,
erishilgan yutuq ham da y o ‘l q o ‘yilgan kam chiliklarni aniqlash, ilg 'o r
tajribalarni om m alashtirish va m aktabgacha ta ’lim muassasasi pedagogik
tajribasini oshirish m aqsadida qo'llaniladi.
Ta’lim m uassasasi faoliyati m ohiyatini yorituvchi huj-jatlar quyida-
gilardan iborat: o ‘quv m ashg‘ulotlarining jadvali, o ‘quv dasturi, guruh
jurnallari, bolalarning shaxsiy varaqalari, buyruqlar, Pedagogik Kengash
y ig ‘ilishi bayonnom alari yozilgan daftar, Pedagogik K engash qarorlari,
ta ’lim m uassasasi sm etasi ham da pasporti, tarbiyaviy ishlar rejasi, o ‘quv-
tarbiya ishlarini tashkil etish borasidagi hisobotlar, ta ’lim m uassasasi
jihozlari (o‘quv partalari, stol-stullar. yum shoq m ebellar va hokazolar)
qayd etilgan daftar va hokazolar.
M azkur uslub m uayyan yo'nalishlarda o ‘quv-tarbiya ishlari sam ara
dorligi darajasi, bolalarda hosil boTgan bilim, k o ‘nikm a va m alakalar
hajm i, ilg‘or pedagogik tajribalar m azm unini o ‘rganishda m uhim aha-
m iyatga ega.
Bolalar ijodini о ‘rganish uslubi.
M azkur uslub bolalarning m uayyan
y o ‘nalishlardagi layoqati, qobiliyati, shuningdek, m a’lum fan sohalari
b o ‘yicha bilim, k o'nikm a va m alakalari darajasini aniqlash m aqsadida
qoTlaniladi. Uni qoTlashda bolalarning ijodiy ishlari - rasmlar, kons-
truksiya ishlari, q o ‘1 m ehnati asosida yaratilgan buyum lar m uhim vosita
boTib xizm at qiladi. Uslubning afzalligi shundaki, u m a’lum bolaga xos
b o ‘lgan individual im koniyatni k o ‘ra olish, baholash va uni rivojlantirish
uchun zam in yaratadi.
Pedagogik tajriba
(eksperim ent - lotincha “sinab k o 'ris h ”, “tajriba
qilib k o ‘rish”)
uslubi.
Pedagogik tajriba uslubidan m uam m o echimini
topish im koniyatlarini o ‘rganish, m avjud pedagogik sharoitlarning
m aqsadga erishishning kafolatlay olishi, ilgari surilayotgan tavsiyalarning
am aliyotda o‘z in ’ikosiga egaboM a olishi ham da sam aradorligini aniqlash
m aqsadida foydalaniladi. M uayyan m uammo yechim ini topishga
y o ‘naltirilgan pedagogik tajriba m a 'lu m doirada, soni aniq belgilangan
respondentlar ishtirokida am alga oshiriladi. M azkur uslubdan foydalanish
38
tadqiqotchi tom onidan ilgari surilayotgan m axsus uslubikaning sama-
radorligini aniqlashi ham da unga baho bera olishi zarur.
Do'stlaringiz bilan baham: |
