Sh. Sodiqova

Maktab  acha ta’lim 
Maktabgacha 
ta ’lim 
muassasasidagi
.  ,  , 
. 
huquqiy  tarbiya  o‘z  ichiga  bolalarni  huqu- 
muassasasida  huquqiy 
"... 
„ 
.  .  , 
,
. 
,  . 
. 
, 
,  .  .  .  qiy  bilimlar  bilan  qurollantinsh,  mazkur 
tarbiyani amalga  oshirish,  ...  , 
. ,  
t  ?  , 
. 
.  ,
o‘llari 
bilimlar  asosida  о  z  hulq-atvonga  nisbatan
аП 
m as’uliyatli munosabatni shakllantirish,  qo­
nun  va  qoidalarga rioya  qilish  muhimligini  uqtirish,  muayyan  huquq va 
erkinliklardan  foydalanish  yo‘l-yo‘riqlarini  singdiradi  va  qamrab  oladi. 
Umum  uslubiy  rejadan  kelib  chiqib,  tarbiyaga  kompleks  yondashuv 
prinsipi  nuqtayinazardan  qaralganda,  uni  g ‘oyaviy,  siyosiy,  axloqiy, 
estetik tarbiya ta’sirining yig'indisi sifatida tushunish mumkin.
Huquqiy tarbiyani  quyidagi  uslublarini  ajratish lozim:
1. 
Huquqiy  ongni  shakllantirish,  e’tiqod,  isbot;  huquqiy  mavzularda 
suhbatlar,  m a’ruzalar,  hikoyalar;  huquqiy  mavzularga  oid  bosma 
materiallarni va san’at asarlarini muhokama qilish.
178

---

2.  Huquqiy  axloq  asosini,  malakasini,  odatlarini  va  huquqni  himoya 
qilish  faoliyati  tajribasini  shakllantirish  usuli:  umumiy  talab  o'rnatish: 
ijodiy o ‘yindan foydalanish:
3.  Huquqiy  tarbiyani  kuchaytirish  uchun  rag‘batlantirish  yoki  jazo 
usullarini  qo'llash.
Maktabgacha ta’lim muassasasi bolalarni  huquqiy tarbiyalash  tizimi 
ikki  shakldan  iborat bo'lib:  og‘zaki va amaliy  ishlar ko‘rinishida tashkil 
etila d i.
Huquqiy tarbiyani  amalga oshirishda m ashg‘ulotlari bahs-munozara- 
lar,  huquqiy mavzulardagi  suhbatlar yaxshi  natija beradi.
M ashg‘ulot jarayonida bolalarni huquqiy tarbiyalash uslubiyati xusu­
siyatlari quyidagilardan kelib chiqadi:
birinchidan, 
bolalarning axloqiy tasaw urlarini to ‘g ‘ri  shakllantirish, 
tarbiyachining nafaqat umumtarbiya  faoliyati  davomida,  balki  mashg‘u- 
lotlarda о 'qitish jarayonida ham  e ’tiborda bo‘lishi  lozim;
ikkinchidan, 
maktabgacha  ta ’lim  muassasasida  huquqiy  tarbiya ja ­
rayonida har bir holatning mohiyatini aniq,  ravshan va tushunarli ravish- 
da  singdirish  muhimligini  ta ’kidlab  o ‘tish  lozim.  Tarbiyachi  bolalar 
ruhiyatida mavzuga katta qiziqish uyg‘ota olishi zarur;
uchinchidan, 
jamiyatda huquqiy talablarning mavjudligi va mazmun- 
mohiyati  to'g'risidagi  umumiy  tasaw urdan  kelib  chiqqan  holda  bolalar 
ongida bilimlar tizimini,  hukumat va qonun chiqaruvchi  organlar,  xuquq 
institutlari, huquqiy m e’yorlarning rivojlanish asoslari, qonuniyatlari, shu­
ningdek,  huquq va  majburiyatga  oid  qarorlar hamda  ularning bajarilishi 
xususida m a’lumotlar berib borilishi maqsadga muvofiqdir;
to‘rtinchidan, 
huquqiy  tarbiya jarayonida  ba’zi  bir  qonunlar  matn- 
larni o ‘qib berish, bolalarga m e’yoriy qonunlar muhim moddalarini yozib 
olishga imkoniyat va vaqt berish joiz;
beshinchidan, 
m ashg‘ulot  jarayonida  bolalarga  davlat  va  huquq 
to ‘g‘risida  umumiy  tushuncha berish,  shuningdek,  huquqiy  yo‘nalishlar 
(y o i-y o ‘riqlar)  ga alohida to ‘xtalib o‘tish lozim;
oltinchidan, 
o ‘qituvchining  ish  quroli  sifatida  unda  davriy  bosma 
materiallar,  Oliy  Majlis  sessiyasi  hujjatlari,  farmon va qarorlari,  Vazirlar 
Mahkamasi  qarorlari hamda huquqiv-m e’yoriy hujjatlar bo‘lishi kerak.
179

---