Ш. Шоабдураҳмонов, М. Асқарова, А. ҲОжиев, И. Расулов, X. Дониёров

§. Тузилиш жиҳатидан сифатлар туб ёки ясама бўлади.

Туб сифатлар морфемаларга бўлинмайди: оқ, кўк, қари, ёш,
ясси, оғир, кенг, тор. Айрим сифатлар аслида ясама бўлган бўлса ҳам, лекин ҳозирги кунда морфемаларга бўлинмайди. Шунинг учун улар ҳозирги ўзбек тили нуқтаи назаридан туб сифат ҳисобланади: суюқ (суйилмоқ феълига алоқаси бор), эгри (эгмоқ феълига алоқаси бор) ва б.
Сўз ясашнинг бирор усули билан ҳосил бўлган сифатлар ясама сифатлар. дейилади. Ясама сифатлар содда ёки ҳўшма бўлиши мумкин.
Сўз ясовчи аффикслар ёрдамида содда ясама сифатлар яса- лади: кучли (куч+ли), илиқ (или + қ), рангдор (ранг + дор), эҳтиёткор (эҳтиёт+кор), кескир (кес+кир).
Бирдан ортиқ мустақил маъноли сўзиииг қўшилишидан цўш- ма сифатлар ҳосил бўлади: ҳаво ранг (ҳаво + ранг), ишёқмас (иш + ёқмас), ўзбилармон (ўз + билармон), сурбет (сур + бет), ёқавайрон (ёқа + вайрон), эртапишар (эрта + пишар).
Даража категорияси

87. 
    §. Снфат билдирган белгининг даражаси ҳар хил бўлиши мумкин, яъни белги нормал (оддий) даражада бўлиши, оддий даражадан ортиқ (кучли) ёки оз (кучсиз) бўлиши мумкин. Даража категорияси белгининг ана шу даража нуқтаи назари- дан бўлган характеристикасини кўрсатади. Сифатларнинг дара- жа нуқтаи назаридан бўлган фарқи турли воситалар ёрдамида ифодаланади: яхши — яхшироқ — жуда яхши каби.
    

Эслатма. Баъзи сифатлар билдирадиган белги табииИ равишда турли даражани англатмайди. Шунга кўра буидай бол-



щщрнй билдирув'щ снфатлар даража 'кўрсаа'кинларига зға бўл- Шйди: гоявий, сиртқм, деворий кабилар.

87.