Sh. Rashidov nomidagi samarqand davlat universiteti inson resurslarini boshqarish fakulteti tarmoqlar iqtisodiyoti kafedrasi

Шахар йўловчилар ташиш транспорти
Республика шағарларида ағолига йўловчиларни белгиланган маршрутларда ташийдиган жамоат кўча транспорти-автобус, трамвай, троллейбус, эр ости транспорт (метрополитен), энгил автомобил транспорти (такси) хизмат кўрсатади. Шағар йўловчилар ташиш транспортининг ижтимоий тури ХИХ-асрнинг иккинчи ярмида йирик шағарларда пайдо бўлган кўпсонли извошлар эди. 1901 йилда Тошкентда конка - тор темир йўли изидан отлар судрайдиган бир вагонли аравачалар дастлабки шағар транспорти, 1912 йил биринчи трамвай қатнай бошлади. 1913 йили тор изли трамвай йўлининг узунлиги 38 км га этқазилди. Унда 68 трамвай вагони қатнади, 27 млн. йўловчи ташилди.
Троллейбус қатнови 1947 йил Тошкентда бошланди (троллейбус йўли узунлиги 18 км, 10 та машина). Кейинги йилларда Самарқанд (1967), Олмалиқ (1968), Фарғона (1970), Андижон (1971), Наманган (1973), Бухоро (1987), Нукус (1992), Ўрганч (1997), Жиззах(1997) шағарларида ғам троллейбуслар қатнай бошлади. Троллейбус йўлларининг умумий узунлиги 403 км (1998 Тошкент шағрисиз), шу шумладан, Андижонда (72,2 км) Бухорода (30,7 км), Наманганда (65,5 км), Нукусда (15 км) Олмалиқда (53,2 км), Самарқандда (65,5 км), Фарғонада (56 км), Уранчда (5 км), Жиззахда (14 км), Тошкент шағрининг ўзида эса 296,5 км. 1997 йилда Хиванинг 2500 йиллигини нишонлаш арафасида Ўрганч шағрида аеропорт билан темир йўл вокзалини боғлайдиган троллейбус йўли ва 25 км ли Ўрганч-Хива троллейбус йўли ишга туширилди.
Трамвай қатнови Тошкент шағрида ривожланган. Трамвай йўллариниг узунлиги 293,1 км, 1995 йилда 23 маршрутда ўртача 293 трамвай (вагон) йўловчиларга хизмат кўрсатди. Тошкент шағрининг ўзида трамвай ва троллейбуслар бир кунда 1 млн. дан ортиқ йўловчига хизмат кўрсатади.
Автомобил йўловчилар транспорти муғим ўринда туради. 85 шағар ва шағарчаларга ички шағар автобус ва энгил такси қатнови йўлга қўйилган, шағарларда 670 дан ортиқ маршрутда автобуслар қатнайди. Нукус шағарида 70-йиллик арафасида йўловчиларни янги маршрути автобуслари фойдаланишга топшириш асосида умумий ғажмининг 75% дан кўпроғи автобус ва энгил ғамда микроавтобус таксиларга тўғри келади.
Метрополитен йўловчиларга хизмат кўрсатишда табора катта ағамият касб этмоқда. Республикада метро қурилиши Тошкент шағрида 1972 йилдан бошланди. Униг узунлиги 12,2 км бўлган «Собир Рағимов»- «Максим Горкий» статсиялари 1-йўлининг биринчи навбати 1997 йил 6 ноябирда, 4,6 км ли 2-навбати 1980 йил 18 августда ишга туширилди. Тошкент метрополитенининг иккинчи йўли «Машинасоз»-«Беруний» статсиялари 1984-91 йилларда 4 навбат билан боқичма-босқич фойдаланишга туширилди (узунлиги қарийб 15 км). Тошкет метрополитенининг 3-йўли шағар марказини Юнусобод дағаси билан боғлайди. Узунлиги 14 км бўлган бу йўл ғам ишга туширилди. Метрополитенда суткасига ўртача 300-500 минг йўловчи ташилади.