Sh. Murodov, R. Ismatullayev

70

1. 
   ВЗ- a rasm.
   

1.83- b rasm.


71

2. 
   Maydonchaga chiqadigan qiya yo'lning (apparelning) nishabligi /=1:3 bo‘lgani uchun uning intervali 1=3 m bo‘ladi. Shuning uchun 8 va 8, nuqtalardan boshlab 3 m dan qo‘yib 7, 7jj 6, 6, va 5, 5, nuqtalar hosil qilinadi.
   
3. 
   Qiya yo‘l nishab tekisliklarining qiyaligi /=1:1 bo'lgani uchun uning intervali 1=1 m bo‘ladi. Shuning uchun 6, 7, 8 va 6P 7,, 8, nuqtalardan R= 1 radius bilan aylana yoylari chiziladi. Bu yoylarga 5, 6, 7 va 5j 6, 7, nuqtalardan urinmalar o‘tkaziladi. Hosil bo'lgan urinmalar qiya yo‘l nishab tekisliklarining 5-, 6- va 7- gorizontal chiziqlari bo'ladi.
   
4. 
   V va VII, IV va VI nishab tekisliklarining son belgilari bir xil bo‘lgan gorizontal chiziqlarining kesishish nuqtalari belgilanib tutashtiriladi. Natijada maydoncha va qiya yo‘l yondosh tekisliklarining o'zaro kesishgan m' va ri chiziqlari hosil boMadi. Qiya yo‘| nishab tekisliklarining 5-gorizontal chiziqlari shartli tekis yer sirti bilan qiya yo‘l nishab tekisliklarining kesishgan chizig‘i boiib, u tuproq ishlarining chegara chizig'i bo‘ladi.
   

1.83- a rasmda tasvirlangan maydonchaning yaqqol tasviri 1.83- b rasmda keltirilgan. Maydonning yaqqol tasviri bo‘lgan aksonometriyani yasash uchun:

1. 
   Koordinata boshi О nuqta va koordinata o'qlarini eng yuqori nuqtalardan biri bo‘lgan 8.0-chi nuqtadan o‘tkazilgan deb qabul qilamiz. So‘ngra OX, OY, OZ izometriya (yoki dimetriya) o'qlari chizmaning bo‘sh joyida yasaladi.
   
2. 
   Maydoncha konturi izometriyasi trapetsiya va to‘g‘ri to£rt- burchak izometriyasi singari yasaladi.
   
3. 
   Maydonchadan har 1 m pastga joylashgan /=1:3 qiya yo‘lning 7-, 6-, 5- gorizontallari yasaladi.
   
4. 
   Maydoncha konturiga parallel qilib uning nishab tekislik­ larining 7-, 6-, 5- gorizontallari yasaladi.
   
5. 
   Qiya yo‘l va nishab tekisliklarining aksonometriyadagi son belgilari bir xil bo‘lgan gorizontal chiziqlarning nuqtalari belgilanib, ularning kesishuv chiziqlari o‘tkaziladi.
   
6. 
   Koordinata boshi va aksonometrik o‘qlami maydonchaning eng pastki 5-gorizontal nuqtasidan ham o ‘tkazib, yaqqol tasvirini yasash mumkin.