Sh. M. Narziyev sh. X. Kiikbonov

T o v u sh n in g asosiy o 'lch o v b irliklari. 
T o v u sh n in g asosiy k o 'rsa tk ic h la rig a
q u y id ag ilar kiradi:
Tovush chastotasi -
o 'lc h o v birligi G ers (G s). Fizik o lim G enrix G ers
94

---

(1 8 5 7 -1 8 9 4 ) sh arafig a q o 'y ilg a n
B ir sekunddagi teb ran ish lar soni to vush chastotasi deb ataladi. C h a sto ta fizik 
olim G enrix G ers (1 8 5 7 -1 8 9 4 yy) sh a ra fig a «gers» (G s) o rq ali o 'lc h a n a d i B ir gers 
(lG s ) - b i r s e k u n d d a b ir teb ran ish dem akdir.
Tovush bosimi.
T o v u sh to 'lq in la rin in g sin u so id al tarq alish i havo m uhitining 
turli n u q ta la rid a b o sim n in g o 'z g a ris h ig a sab ab b o 'la d i. T o v u sh to 'lq in la n ta ’sirida 
hosil b o 'lg a n havo bosim i b ilan atm o sfera bosim i o rasidagi fa rq to vush bosim i deb 
ataladi. T o v u sh bosim i p a sk a ld a o 'lc h a n a d i - l P a = l N / m 2. Inson q u lo g 'i R« = 2 T 0 '5 
P a b o sim d an b o sh lab to vush bosim i o 'z g a n s h in i sezadi. T ovush bosim i 2 T 0 2 Pa 
b o 'lg a n d a q u lo q d a o g 'riq hosil b o 'la d i
Tovush intensivligi
deb 1 sek u n d d a l m 2 m ay d o n d an to v u sh tarq alish ig a 
p erp en d ik u ly ar y o 'n a lis h d a to vush to 'lq in la ri orqali olib o 'tila d ig a n tovush 
energiyasi m iq d o rig a aytiladi. T o v u sh in ten siv lig i V t/m 2 orq ali o 'lc h a n a d i. Inson 
q u lo g 'in in g tovushni велБЫ to vush in tensivligi J„ = 10‘12 V t/m 2 dan boshlanadi va 
bu m iq d o r shartli rav ish d a «О » bel (B ) deb qabul qilingan. T ovush intensivligi 10 
m arta o sh sa, J = 1 0 'n V t/m 2 g a ten g b o 'la d i v a sh u n g a m os h o ld a to vush intensivligi 
darajasi L |= l B, ag ar to v u sh intensivligi 100 m arta o sh sa J= 1 0 " lu V t/m 2,